Page 15 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 15

W skrócie                                                                  Ciekawe!


               Podstawowym źródłem wiedzy fizycznej są obserwacje, pomiary
              i doświadczenia.

               Doświadczenia przeprowadzane są po to, aby można było wyjaśnić
              pewne prawidłowości i zweryfikować postawione wcześniej hipotezy.
              Zweryfikowane w doświadczeniach podstawowe prawidłowości zwane
              są prawami fizycznymi, a sposób postępowania badaczy to metoda
              naukowa.


               W przebiegu doświadczenia można wskazać czynniki istotne i nieistotne.  Jednym z  podstawowych  źródeł  wie-
                                                                                     dzy fizycznej o cząstkach elementar-
               Ciało fizyczne to dowolny przedmiot lub organizm żywy stanowiący obiekt   nych są eksperymenty przeprowadzane
              zainteresowania fizyki.
                                                                                     w ośrodku naukowo-badawczym Euro-
               Substancja to materiał, z którego zbudowane jest ciało fizyczne.      pejskiej Organizacji Badań Jądrowych
                                                                                     CERN położonym na przedmieściach
                                                                                     Genewy, na granicy Szwajcarii i Francji.
          Czy już umiesz? Sprawdź się!                                               CERN zatrudnia 2600 stałych pracow-
                                                                                     ników oraz około 8000 naukowców i in-
           1   Spróbuj wskazać zdania, które opisują obserwacje, pomiary             żynierów reprezentujących ponad 500
              lub doświadczenia.                                                     instytucji naukowych z całego świata.
                                                                                     Najważniejszym narzędziem ich pracy
              a)  Wkładamy pionowo do wody ołówek, a następnie patrzymy, co będzie
                 się działo przy jego wyciąganiu z wody.                             jest największy na świecie akcelerator
              b)  Mierzymy czasy, w jakich uczniowie pokonywali dystans 60 metrów,   cząstek – Wielki Zderzacz Hadronów
                 i wskazujemy, kto zwyciężył.                                        (LHC). Mało kto wie, że sieć WWW na-
              c)  Oglądamy skoki narciarskie i notujemy, na której pozycji znalazł się   rodziła się w CERN-ie, na potrzeby infor-
                 polski skoczek.                                                     mowania o badaniach.
              d)   Wkładamy torebkę herbaty ekspresowej do szklanki z zimną wodą,
                 a drugą – do szklanki z gorącą wodą. Patrzymy, co się dzieje.
              e)  Wyglądamy przez okno i opisujemy, jaka jest pogoda.

           2   Przerysuj tabelę do zeszytu i uporządkuj podane słowa – wpisz je
              do odpowiednich kolumn tabeli.

                 z  woda, żelazo, gwóźdź, papier, drewno, rower, ławka, Ziemia, drzewo,
                   plastik



                     Ciało fizyczne                      Substancja





           3   Wyobraź sobie, że chcesz zbadać, jak stygnie gorąca herbata wlana do
              kubka. Jak myślisz, które z wymienionych niżej czynników mogą mieć
              wpływ na to, jak szybko herbata stygnie?
              a)  Substancja, z jakiej wykonany jest kubek.
              b)  Rodzaj termometru (czy jest elektroniczny, czy szklany).
              c)  Kolor kubka.
              d)  Temperatura otoczenia.
              e)  To, na czym stoi kubek.

                                                                                   13
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20