Page 17 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Tabela 1. Przykładowe jednostki podstawowe w układzie SI Ciekawe!
Czasem używa się innych jednostek
Oznaczenie długości, np.: 1 mila morska = 1852 m,
Wielkość wielkości Jednostka Oznaczenie
fizyczna podstawowa jednostki jard (yard) = 0,9144 m.
fizycznej

długość l metr m

masa m kilogram kg

czas t sekunda s

temperatura T kelwin K

Wielkości fizyczne i ich jednostki mają swoje oznaczenia (tabela 1). Jak wi-
dzisz, zdarza się, że symbolami niektórych wielkości mogą być te same litery.
Tak jest np. z literą m, którą oznaczona jest wielkość fizyczna – masa – i jed-
nocześnie jednostka długości metr – m.

Zapis wartości wielkości fizycznej i jej jednostki
W podręczniku będziemy stosować następujący zapis wartości wielkości fi-
zycznej i jej jednostki:

m = 5 kg

symbol wartość symbol
wielkości fizycznej wielkości fizycznej jednostki

Wielokrotności i podwielokrotności jednostek

Mierząc różne wielkości fizyczne, często będziesz podawać ich wartość za
pomocą różnych jednostek. Twój wzrost raczej podasz w centymetrach, po- Ciekawe!
mimo tego że to metr jest podstawową jednostką długości w układzie SI. W dawnych czasach człowiek doko-
Większe lub mniejsze jednostki tworzy się za pomocą odpowiednich przed­ nywał pomiarów nie tylko w celach
rostków (tabela 2). poznawczych, ale przede wszystkim
I tak np. 1 centymetr to jedna setna metra, co możemy zapisać: w celach handlowych. Wzorcami do
tworzenia miar były stopy, łokcie i kroki
1 cm = 1 m = 0,01 m najdzielniejszych żołnierzy panujących
100 władców. Było to bardzo niewygodne,
Stąd też wiadomo, że 1 m = 100 cm. tym bardziej że nie używano systemu

Z kolei 1 kilometr to tysiąc metrów, co możemy zapisać: dziesiątkowego. Jednostki mniejsze lub
większe tworzono w ten sposób, że jed-
1 km = 1000 m nostkę wzorcową dzielono np. na 12 lub

Stąd wiadomo, że 1 m = 1 km. na 60 części. I tak tuzin to 12 sztuk,
1000 a pięć tuzinów (60 sztuk) to kopa.

15