Page 129 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 129
Podsumowanie działu 3
O O Ważne pojęcia
elektrostatyka ładunek elektryczny pałeczka ebonitowa pałeczka szklana ładunek dodatni ładunek ujemny
ładunek próbny 1 C (kulomb) ładunek elementarny zasada zachowania ładunku prawo Coulomba
atom jon elektron neutron proton jon dodatni jon ujemny powłoka elektronowa przewodniki izolatory
elektryzowanie przez tarcie (pocieranie) elektroskop maszyna elektrostatyczna elektryzowanie przez dotyk
elektryzowanie przez wpływ (indukcję elektrostatyczną) dipol elektryczny polaryzacja elektryczna uziemienie
pole elektryczne pole elektrostatyczne pole centralne pole jednorodne linie pola elektrostatycznego
O O Elektrostatyka (elektryczność statyczna) zajmuje się oddziaływaniami ładunków elektrycznych będących w spoczynku.
Jest ona częścią nauki o elektryczności, która zajmuje się również ładunkami będącymi w ruchu, w tym prądem
elektrycznym. Nazwa elektryczność pochodzi od greckiego słowa elektron, które oznacza ʻbursztynʼ.
O O Elektroskop to przyrząd służący do wykrywania i obserwowania stanu naelektryzowania ciał.
O O Rozróżniamy dwa rodzaje ładunków elektrycznych – dodatnie i ujemne.
O O Ładunki tego samego znaku (jednoimienne) odpychają się, a różnych znaków (różnoimienne) się przyciągają.
O O Jednostką ładunku elektrycznego jest 1 C (kulomb). Ładunek taki odpowiada ładunkowi ok. 6,25 ∙ 10 elektronów.
18
O O Każdy ładunek jest całkowitą wielokrotnością ładunku elementarnego e.
O O Zasada zachowania ładunku mówi, że w układzie ciał izolowanym elektrycznie od otoczenia całkowita wartość
ładunku elektrycznego się nie zmienia. Ładunku nie możemy wytworzyć i nie może on zniknąć, może się jedynie
przemieszczać z jednego ciała do innego lub wewnątrz danego ciała.
O O Zgodnie z trzecią zasadą dynamiki Newtona siły wzajemnego
oddziaływania ładunków mają jednakowe wartości q 1 F 21 F 12 q 2
i przeciwne zwroty. + –
q 2 = 3q 1
O O Wartość siły wzajemnego oddziaływania rośnie wraz ze wzrostem wartości oddziałujących ładunków, a maleje wraz
ze wzrostem odległości między ładunkami.
O O Zgodnie z prawem Coulomba wartość siły wzajemnego oddziaływania między ładunkami jest wprost proporcjonalna
do iloczynu wartości ładunków i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między nimi:
2 , q 1 , q 2 – wartości ładunków, r – odległość między środkami ładunków.
F ~ q 1 ∙ q 2
r
O O Każdy atom składa się z jądra atomowego i krążących wokół niego elektronów – cząstek o ładunku ujemnym. W skład
jądra atomowego wchodzą protony – cząstki o ładunku dodatnim – i neutrony, nieposiadające ładunku. Cały atom
jest elektrycznie obojętny, gdyż ładunek protonów jest taki sam co do wartości bezwzględnej, jak ładunek elektronów,
których w atomie jest tyle samo, ile protonów.
O O Jonem ujemnym nazywamy atom, który zyskał dodatkowy elektron i ma na powłokach elektronowych większą liczbę
elektronów (nadmiar elektronów) niż liczbę protonów w jądrze. Jest on naładowany ujemnie.
127
