Page 150 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Przewód o określonej długości i przekroju poprzecznym, wykonany
z określonego materiału, ma stały opór i nazywamy go opornikiem (il. 4.19).
Odbiornik energii elektrycznej Istnieją również oporniki, których opór może być regulowany, np. opornik
charakteryzuje się pewnym oporem, suwakowy (il. 4.20).
dlatego na schematach obwodów
elektrycznych stosujemy czasami
symbol opornika dla odbiornika energii
elektrycznej.

symbol graficzny opornika symbol graficzny opornika
suwakowego

4.19 Opornik o stałym oporze 4.20 Opornik suwakowy

Więcej na temat

Od czego zależy opór przewodnika?

Wykonując doświadczenie, w którym wyznaczaliśmy opór spirali A i spirali B, używaliśmy drutów o długości 30 cm
i 60 cm. Z naszych obliczeń wynika, że spirala B charakteryzowała się dwa razy większym oporem niż spirala A. Inny
opór będzie miała również spirala o tej samej długości, ale wykonana z drutu o większym przekroju poprzecznym
lub wykonana z innego materiału. Spróbuj zaplanować i wykonać stosowne doświadczenia. Potwierdź podane
niżej wnioski.

Opór przewodnika jest:
− wprost proporcjonalny do jego długości: R ~ l,
1
− odwrotnie proporcjonalny do pola powierzchni jego przekroju poprzecznego: R ~ .
S
Opór przewodnika zależy również od materiału, z którego jest wykonany. Możemy więc stwierdzić:

Opór przewodnika jest wprost proporcjonalny do długości tego przewodnika,
odwrotnie proporcjonalny do pola powierzchni jego przekroju poprzecznego
i zależy od rodzaju materiału, z którego przewodnik jest wykonany.

Zapisujemy to stwierdzenie następująco:

ρ · l
R = , ρ (czyt. ro) – wielkość charakteryzująca materiał, z jakiego wykonany jest przewodnik, zwana oporem
S
właściwym.
Gdybyśmy porównali opory przewodników wykonanych każdy z innego materiału, ale mających długość 1 m i pole
2
powierzchni przekroju poprzecznego 1 m , to dla każdego z nich otrzymamy inną wartość.
Opór właściwy wyznaczamy ze wzoru:
R · S [R] · [S] Ω · m 2
ρ = , jednostką oporu właściwego jest: [ρ] = = = Ω · m
l [l] m

148