Page 156 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 156

Doświadczenie 38.


        Badamy połączenia szeregowe i równoległe odbiorników
        Niezbędne przedmioty:  zasilacz bateryjny lub bateria płaska, minimum 2 podstawki z żarówkami (najlepiej 3), przewody,
                             wyłącznik

        Wykonanie:
        A.  Połączenie szeregowe odbiorników
        •  Zbuduj obwód elektryczny zgodny ze
           zdjęciem i schematem połączenia
           szeregowego.
        •  Zamknij obwód i sprawdź, czy żarówki świecą.
        •  Otwórz wyłącznik, wykręć jedną z żarówek,
           a następnie zamknij wyłącznik i sprawdź, czy
           pozostałe żarówki świecą. Powtórz czynności,
           wykręcając inną żarówkę.

        B.  Połączenie równoległe odbiorników
        •  Zbuduj teraz obwód elektryczny zgodny
           ze zdjęciem i schematem połączenia
           równoległego.
        •  Zamknij obwód i sprawdź, czy żarówki świecą.
        •  Otwórz wyłącznik, wykręć jedną z żarówek,
           a następnie zamknij wyłącznik i sprawdź,
           czy żarówki świecą. Powtórz czynności,
           wykręcając inną żarówkę.

        Obserwacje:
        •  W obwodzie, w którym żarówki połączone są szeregowo, po wykręceniu dowolnej żarówki pozostałe żarówki nie świecą.
        •  W obwodzie, w którym żarówki połączone są równolegle, po wykręceniu jednej, dowolnej, żarówki w obwodzie, pozostałe
           żarówki świecą.
        Wniosek:     Gdy żarówki połączone są szeregowo, wyłączenie (wykręcenie, spalenie) jednej, dowolnej z nich, powoduje,
                     że powstaje przerwa w obwodzie i pozostałe żarówki nie świecą. Przy połączeniu równoległym wyłączenie
                     jednej, dowolnej żarówki nie powoduje przerwy w obwodzie. Pozostałe żarówki nadal się świecą, ponieważ
                     obwód wciąż jest zamknięty.




                                                   Cechy połączenia szeregowego odbiorników
                                            W doświadczeniu mogłeś zaobserwować, że łączenie szeregowe polega na
                                            połączeniu zacisku wyjściowego jednego odbiornika z zaciskiem wejściowym
                                            następnego.  W połączeniu szeregowym  przez wszystkie kolejne odbiorniki
                                            przepływa ten sam ładunek elektryczny, a więc natężenie prądu we wszystkich
                                            punktach obwodu jest jednakowe. Obserwowałeś tę zasadę w doświadczeniu
                                            36., w którym mierzyliśmy natężenie prądu w obwodzie i sprawdzaliśmy za-
                                            sadę zachowania ładunku. Wyłączenie z obwodu jednego odbiornika powo-
                                            duje przerwę w obwodzie i przez pozostałe odbiorniki prąd nie płynie.

                                      154
   151   152   153   154   155   156   157   158   159   160   161