Page 156 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Doświadczenie 38.

Badamy połączenia szeregowe i równoległe odbiorników
Niezbędne przedmioty: zasilacz bateryjny lub bateria płaska, minimum 2 podstawki z żarówkami (najlepiej 3), przewody,
wyłącznik

Wykonanie:
A. Połączenie szeregowe odbiorników
• Zbuduj obwód elektryczny zgodny ze
zdjęciem i schematem połączenia
szeregowego.
• Zamknij obwód i sprawdź, czy żarówki świecą.
• Otwórz wyłącznik, wykręć jedną z żarówek,
a następnie zamknij wyłącznik i sprawdź, czy
pozostałe żarówki świecą. Powtórz czynności,
wykręcając inną żarówkę.

B. Połączenie równoległe odbiorników
• Zbuduj teraz obwód elektryczny zgodny
ze zdjęciem i schematem połączenia
równoległego.
• Zamknij obwód i sprawdź, czy żarówki świecą.
• Otwórz wyłącznik, wykręć jedną z żarówek,
a następnie zamknij wyłącznik i sprawdź,
czy żarówki świecą. Powtórz czynności,
wykręcając inną żarówkę.

Obserwacje:
• W obwodzie, w którym żarówki połączone są szeregowo, po wykręceniu dowolnej żarówki pozostałe żarówki nie świecą.
• W obwodzie, w którym żarówki połączone są równolegle, po wykręceniu jednej, dowolnej, żarówki w obwodzie, pozostałe
żarówki świecą.
Wniosek: Gdy żarówki połączone są szeregowo, wyłączenie (wykręcenie, spalenie) jednej, dowolnej z nich, powoduje,
że powstaje przerwa w obwodzie i pozostałe żarówki nie świecą. Przy połączeniu równoległym wyłączenie
jednej, dowolnej żarówki nie powoduje przerwy w obwodzie. Pozostałe żarówki nadal się świecą, ponieważ
obwód wciąż jest zamknięty.

Cechy połączenia szeregowego odbiorników
W doświadczeniu mogłeś zaobserwować, że łączenie szeregowe polega na
połączeniu zacisku wyjściowego jednego odbiornika z zaciskiem wejściowym
następnego. W połączeniu szeregowym przez wszystkie kolejne odbiorniki
przepływa ten sam ładunek elektryczny, a więc natężenie prądu we wszystkich
punktach obwodu jest jednakowe. Obserwowałeś tę zasadę w doświadczeniu
36., w którym mierzyliśmy natężenie prądu w obwodzie i sprawdzaliśmy za-
sadę zachowania ładunku. Wyłączenie z obwodu jednego odbiornika powo-
duje przerwę w obwodzie i przez pozostałe odbiorniki prąd nie płynie.

154