Page 229 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 229

Prawo załamania światła

          Mogłeś zaobserwować w doświadczeniu, że na granicy dwóch różnych ośrod-                   normalna  kąt  promień padający
                                                                                                      padania
          ków następuje zmiana kierunku rozchodzenia się światła. Mówimy, że światło
          załamuje się, a obserwowane przez nas zjawisko nazywa się załamaniem           powietrze    a        v p
          światła (il. 6.35). W punkcie załamania rysujemy prostą prostopadłą do po-     woda      b          v w
          wierzchni granicznej, nazywaną normalną. Kąt zawarty między promie-             promień załamany
          niem padającym a normalną nazywa się kątem padania – a, natomiast kąt
          między normalną a promieniem załamanym to kąt załamania – b. Pro-                 kąt            v p > v w
          mień padający, normalna w punkcie padania oraz kąt załamany leżą w jednej         załamania
          płaszczyźnie. Kierunek rozchodzenia się światła zmienia się wtedy, gdy kąt
          padania na granicy ośrodków jest ostry. Gdy kąt padania promienia wynosi   6.35  Zjawisko załamania światła;
          0° (promień jest prostopadły do granicy ośrodków), nie zmienia on kierunku   v p  – szybkość światła w powietrzu,
                                                                                     v w  – szybkość światła w wodzie
          przejścia do drugiego ośrodka.
             Wykonując  doświadczenie,  mogłeś  zauważyć,  że  dla  małych  kątów  za-
          chodzi następujące zjawisko: jeżeli kąt padania wzrasta, wzrasta również kąt
          załamania.

          W jaki sposób załamuje się światło?

          Zwróćmy uwagę na pewną prawidłowość w tym zjawisku  – przy przejściu
          światła z powietrza do wody, z powietrza do szkła lub diamentu promień za-
          łamany zbliża się do normalnej (il. 6.36).

               A                                    A                                   A
                       60°                                 60°                                 60°
            powietrze    a  B                   powietrze    a  B                    powietrze   a  B
            woda                                szkło                                diament
                           b                                   b                                   b
                           40°                                 35°
                                 C                                   C                             20°  C

          A.                                  B.                                  C.
          6.36  Przejście światła z powietrza do wody (A.), szkła (b.), diamentu (C.)

             W przypadku gdy światło przechodzi z wody do powietrza, ze szkła lub
          diamentu do powietrza – promień załamany oddala się od normalnej w kie-
          runku granicy dwóch ośrodków (il. 6.37).

                  C                                     C                                     C 20°
                       40°                                  35°
                         a           woda                    a            szkło                   a        diament

                         B                                   B                                    B
                           b      powietrze                    b      powietrze                     b      powietrze
                            60°                                  60°                                 60°
                                    A                                    A                                   A

          A.                                  B.                                  C.
          6.37  Przejście światła z wody (A.), szkła (b.) lub diamentu (C.) do powietrza

                                                                                   227
   224   225   226   227   228   229   230   231   232   233   234