Page 101 - geografia 6

Budująca działalność wulkanów
Islandia jest krajem wyżynno-górzystym; znajduje się tutaj przeszło 130 wulkanów, z których ok. 20 jest
czynnych. Obecnie na Islandii większe wybuchy wulkanów występują raz na kilka lat, ale wypływającą
powoli lawę można obserwować kilka razy w roku. Może się ona rozlewać na dużej powierzchni, gdzie za-
styga i tworzy rozległe, głównie wyżynne pola lawowe (il. 2.61). Jeśli lawa zastyga tuż przy otworze wul-
kanu, a dodatkowo z wnętrza wydobywają się pyły, wtedy mogą tworzyć się wzniesienia, często w postaci
wysokiego, skalnego stożka. Tak powstają występujące w wielu miejscach na świecie góry wulkaniczne.

2.61 Jednym z typowych krajobrazów Islandii są wyżyny 2.62 Wyspa Surtsey [czyt. surtsei] powstała w wyniku
zbudowane z zastygłej lawy i porośnięte głównie mchami wybuchu podwodnego wulkanu u brzegów Islandii

Niszcząca działalność wulkanów
Wybuch wulkanu to olbrzymie zagrożenie nie tylko dla okolicznych mieszkańców, ale też dla innych
rejonów świata. Podczas aktywności wulkanu bezpośrednim zagrożeniem może być płynąca lawa. Więk-
szość islandzkich wulkanów przykryta jest lodowcami, ich wybuchom towarzyszą więc często gwałtowne
powodzie z wód topniejących lodowców. Takie powodzie nanoszą olbrzymie ilości materiału skalnego.
W wypadku zagrożenia bardzo ważne jest, by jak najszybciej podjąć działania ewakuacyjne i zapobiega-
jące jego groźnym skutkom. Wyrzucane do atmosfery podczas wybuchu gazy i popioły są przenoszone
wraz z wiatrem i mogą mieć różnorodne długofalowe skutki w wielu miejscach na Ziemi.

2.63 Lawa zalewająca ulice i domy jest także przyczyną 2.64 Na Islandii gwałtowne powodzie lodowcowe niosą
pożarów wiele tysięcy ton skał

99

0702_881340_Geografia_6_.indd 99 04.07.2019 11:36:29