Page 103 - geografia 6

Więcej na temat

Wybrane zjawiska towarzyszące wybuchom
islandzkich wulkanów i ich skutki

Z wulkanu, oprócz lawy, wydobywają się także inne produkty wul-
kaniczne. Należą do nich: bomby (duże fragmenty zastygłych skał),
popioły oraz gazy wulkaniczne. Wylew lawy stanowi bezpośrednie
zagrożenie dla ludzi i zabudowań. Wybuch wulkanu Eyjafj allajökull
Gazy wulkaniczne są szkodliwe dla organizmów, mogą powodo-
wać choroby roślin oraz zatrucia zwierząt i ludzi.
W 1783 r. gazy wydobywające się z wulkanu Laki na Islandii oraz
kwaśne deszcze spowodowały ogromne straty. Z powodu głodu zgi-
1
nęła wtedy prawie ówczesnej ludności wyspy.
4
Popioły mogą być wyrzucane do atmosfery bardzo obfi cie – sta-
nowią wówczas zagrożenie dla ruchu samolotów. W 2010 r. wybuch
wulkanu Eyjafj allajökull [czyt. ejafj atlajokutl] spowodował odwołanie
większości lotów pasażerskich, głównie w Europie, na ponad tydzień. Zasięg pyłów wulkanicznych
Dzienne straty linii lotniczych oszacowano wówczas na 148 mln euro. po wybuchu Eyjafj allajökull w 2010 r.

W skrócie

Litosfera to twarda, zbudowana ze skał, zewnętrzna warstwa Ziemi. Jest ona podzielona na części
zwane płytami litosfery. Płyty są w ciągłym ruchu – zderzają się ze sobą lub oddalają od siebie.

Przez Islandię przebiega granica między dwiema rozsuwającymi się płytami litosfery. Na granicy płyt
występują trzęsienia ziemi, znajdują się wulkany i gejzery.

Życie w pobliżu granicy płyt litosfery niesie ze sobą zagrożenia związane ze skutkami wybuchów
wulkanów i trzęsień ziemi. Zamieszkiwanie na tych terenach ma też pewne zalety – to możliwość
wykorzystywania energii geotermalnej i rozwijania turystyki.

Czy już umiesz? Sprawdź!

1 Sprawdź w internecie, jakie obszary łączy islandzki most Midlina.

2 Wyjaśnij, dlaczego ruch płyt litosfery powoduje trzęsienia ziemi.

3 Przygotuj 10 pytań do wywiadu z Islandczykiem na temat jego życia na wyspie położonej na granicy płyt
litosfery. Wykorzystaj informacje z podręcznika.

4 Odszukaj dwa inne miejsca na Ziemi, gdzie płyty litosfery się od siebie odsuwają.

101

0702_881340_Geografia_6_.indd 101 04.07.2019 11:36:33