Page 28 - geografia 6

Strefy oświetlenia Ziemi
Bardzo duża odległość Ziemi od Słońca (ok. 150 mln km) pozwala przyjąć, że promienie słoneczne
docierające do powierzchni naszej planety są do siebie równoległe. Jednak promienie nie oświetlają
tak samo wszystkich miejsc na Ziemi w ciągu roku (il. 1.18). Do stref okołobiegunowych dociera
najmniej energii słonecznej – to obszary najchłodniejsze, a do strefy międzyzwrotnikowej dociera
najwięcej energii i jest to obszar najcieplejszy. Między tymi strefami na obu półkulach wyróżniono dwie
strefy umiarkowane, gdzie jest zróżnicowany dopływ energii w ciągu roku (w jednej z nich, na pół-
kuli północnej, znajduje się Polska). Ze względu na to, że powierzchnia planety jest oświetlana w różny
sposób – a co za tym idzie występują różnice w dopływie energii słonecznej do poszczególnych jej ob-
szarów – wyróżniono pięć stref oświetlenia Ziemi (il. 1.18). Obszary te są ograniczone zwrotnikami
i kołami podbiegunowymi.

strefa
Biegun północny okołobiegunowa Do stref okołobiegunowych (zimnych) dociera
Koło podbiegunowe północna najmniej energii słonecznej, gdyż przez cały rok
północne 66°34'
Słońce góruje tam nad widnokręgiem na małych
strefa
umiarkowana wysokościach. Występują tu największe różnice
północna w długości trwania dni i nocy w ciągu roku. Tylko
w tych strefach są dni i noce polarne.
Zwrotnik Raka
23°26'
Do stref umiarkowanych ilość docierającej energii
międzyzwrotnikowa latem do tej strefy dociera dużo więcej energii niż
słonecznej w ciągu roku zmienia się i zależy od
Równik wysokości górowania Słońca oraz długości dnia –
0° strefa
zimą. Długość dni i nocy zmienia się w ciągu roku.
Zwrotnik Koziorożca Najdłuższe dni są latem, najkrótsze – zimą.
23°26'
Strefa międzyzwrotnikowa (gorąca) otrzymuje
strefa największą ilość energii słonecznej, przez cały rok
umiarkowana Słońce góruje tam wysoko nad widnokręgiem.
południowa
Dwa razy w roku w każdym punkcie tej strefy, poza
Koło podbiegunowe
południowe 66°34' strefa samymi zwrotnikami, Słońce góruje w zenicie.
okołobiegunowa
Biegun południowy Dni i noce trwają przez cały rok po około 12 godzin.
południowa
1.18 Strefy oświetlenia Ziemi

z Odszukaj w atlasie mapy stref klimatycznych i roślinnych świata. Następnie porównaj je z przebiegiem
stref oświetlenia Ziemi. Jakie zauważasz podobieństwa, a jakie różnice?

Konsekwencje zróżnicowanego oświetlenia Ziemi w ciągu roku

W różnych strefach oświetlenia Ziemi, które układają się równoleżnikowymi pasami, panuje od-
mienny klimat. Na Ziemi wyznaczono 5 stref klimatycznych i zależne od nich strefy roślinne.
Jedne i drugie również układają się równoleżnikowymi pasami. Skutkami strefowej różnorodności kli-
matu oraz świata roślin i zwierząt są strefy krajobrazowe występujące na Ziemi, a także zmienność
warunków życia ludzi w ciągu roku.

26

0702_881340_Geografia_6_.indd 26 04.07.2019 11:34:20