Page 35 - geografia 6
P. 35
Globus jest modelem Ziemi wykonanym w pomniejszeniu. Moż-
na na nim zaznaczyć nieskończenie wiele południków i równo-
leżników, które przecinają się pod kątem prostym. Na przecięciu
południków i równoleżników znajdują się punkty. Aby określić po-
łożenie wybranego punktu, należy podać informację, na którym
równoleżniku i na którym południku ten punkt się znajduje, czyli
podać jego współrzędne geografi czne.
Jak ponumerować równoleżniki?
Równoleżniki to okręgi różnej długości, umownie poprowadzone
po powierzchni Ziemi; są równoległe do równika, który jest najdłuż-
szym równoleżnikiem. Równoleżniki znajdujące się na północ i na 1.19 Równoleżniki zaznaczone
południe od równika to zmniejszające się okręgi (il. 1.19), ale na glo- na globusie
busie są opisane coraz większymi wartościami wyrażonymi w stop-
niach – od 0° (na równiku) do 90° (na biegunach). Wartości te
oznaczają szerokość geografi czną – położenie punktu względem
równika na kuli ziemskiej. Im większa wartość szerokości geogra-
fi cznej danego punktu, tym bardziej jest on oddalony na północ lub
południe od równika. Wszystkie punkty na danym równoleżniku
mają taką samą szerokość geografi czną.
Więcej na temat
Szerokość geografi czna jest kątem Punkt A to biegun północny,
ma największą możliwą promień Ziemi
szerokość geograficzną (90°) przechodzący przez punkt C
Wyobraź sobie taki kąt: jego jedno ramię 90° A
jest promieniem Ziemi przechodzącym 80° Punkt C ma
szerokość
70°
przez równik, a drugie – promieniem 60° geograficzną 45°
Ziemi, przechodzącym przez dany punkt 50° C
(np. punkt C) wprost do jej środka. Miara 40°
tego kąta, czyli liczba stopni, jest jed- 30°
nakowa dla wszystkich punktów poło- 20° 90° 45°
żonych na tym samym równoleżniku. 10°
Dlatego na mapach równoleżnik opisuje 0°
się wartością szerokości geografi cznej. B promień Ziemi
Szerokość geograficzna to kąt przechodzący
przez równik
zawarty między płaszczyzną równika
a promieniem Ziemi, który przechodzi Punkt B leży na równiku, płaszczyzna równika
ma najmniejszą możliwą
przez dany punkt na jej powierzchni. szerokość geograficzną (0°)
33
33
0702_881340_Geografia_6_.indd 33 04.07.2019 11:34:42
