Page 146 - geografia 7
P. 146

3.9      Mój wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy i kulturowy Polski                                                      Społeczeństwo obywatelskie




        Podejmij temat                          z  Jakie znaczenie dla gospodarki ma to, czy skasuję bilet w autobusie?
                                                z  Jakie cechy osobowości sprzyjają odnoszeniu sukcesów w biznesie?



                                                                                                                                           Aktywna społeczność                 Decyzje konsumenckie                 Wzajemny szacunek

                                            Wpływ jednostki na gospodarkę                                                          Aktywność społeczności lokalnej jest znako-  Gdy kupujesz jakiś towar, tym samym zgadzasz   Wzajemny szacunek ułatwia dyskusje spo-
                                                                                                                                   mitym sposobem wpływania na otaczającą   się na sposób, w jaki go wytworzono. Jeśli wy-  łeczne,  pomaga  zrozumieć  odmienny  punkt
                                            Każdy obywatel ma wpływ na gospodarkę własnego kraju. Za pracę otrzy-                  rzeczywistość. Warto bacznie przyglądać   bierasz produkty, które w mniejszym stopniu   widzenia. Dzięki temu łatwiej jest wprowa-
                                            muje wynagrodzenie, które wydaje m.in. na konsumpcję. Przykładowo po-                  się otoczeniu, aby dostrzegać to, co moż-  zanieczyszczają środowisko, nie są testowane   dzać rozwiązania kompromisowe. Natomiast
                                                                                                                                                                                                            brak  szacunku  utrudnia  sprawne funkcjono-
                                                                                                                                   na w nim poprawić. Dyskusje z sąsiadami
                                                                                                                                                                        na zwierzętach, wspierają lokalnych producen-
                                            dejmuje decyzję o zakupie butów. Dzięki temu producent obuwia uzyskuje                 pomogą znaleźć rozwiązania. Wiele  rzeczy   tów, powstają w fabrykach, których pracownicy   wanie społeczeństwa i może prowadzić do
                                            pieniądze, które może przeznaczyć na inwestycje. Część dochodów obywa-                 trudnych do osiągnięcia w skomplikowanej   są legalnie zatrudniani i uczciwie opłacani – to   poważnych konfliktów.
                                            tele i przedsiębiorcy odprowadzają do budżetu państwa w postaci podatków.              strukturze państwowej jest łatwiejsze w ska-  wspierasz taki kierunek rozwoju gospodarki.
                                                                                                                                   li lokalnej. Przykładem może być budowa
                                            Dzięki tym wpływom państwo może zapewniać różne świadczenia osobom                     dodatkowego przystanku lub uruchomienie
                                            niepracującym – dzieciom, młodzieży, bezrobotnym, ludziom niezdolnym do                nowej  linii  komunikacyjnej  na  podstawie
        Opisz trzy sytuacje, w których twoi rodzi-                                                                                 zgłoszenia przez obywateli takiej potrzeby
        ce lub inni dorośli wpływają na rozwój   pracy ze względu na stan zdrowia lub wiek. Te świadczenia to np. edukacja         władzom gminy  lub miejscowości. W wielu
        społeczno-gospodarczy kraju.        czy opieka medyczna (il. 3.75).                                                        samorządach funkcjonuje tzw. budżet par-
                                                                                                                                   tycypacyjny, czyli pula środków pieniężnych,                                         Uczciwość
                                                                             płace                                                 które samorząd przeznacza na realizację pro-
                                                                                                                                   jektów mieszkańców.                                                      Funkcjonowanie państwa i gospodarki zale-
                                                                                                                                                                                    Działania               ży od tego, czy obywatele stosują się do pa-
                                                                                                                                                                                  obywatelskie              nujących w nim zasad. Na przykład sumienne
                                                                              rząd                                                                                                                          opłacanie przejazdów komunikacji publicz-

                                                                                                                                                                                                            nej czy płacenie podatków zwiększa budżet
                                                         świadczenia                  zamówienia  podatki                                          5 zł
                                                                                                                                                                                                            samorządu i państwa.
                                                                   podatki


                                                                                                                                         Dobroczynność i mecenat
                                                                              pożyczki                                             w tym celu powołane fundacje, ale też po-
                                                gospodarstwa domowe                        przedsiębiorstwa                        Udzielaniem bezinteresownej pomocy fi -
                                                                                                                                   nansowej mogą zajmować się specjalnie
                                                                                                                                                                            Organizacje i stowarzyszenia
                                                                                                                                                                                                                        Wolontariat
        Ciekawe!                                                                                                                   jedyncze osoby. Wielu bogatych i wpływo-  Sprawnie działające społeczeństwo to takie   Dobrowolna, bezpłatna i świadoma praca
                                                                                                                                   wych właścicieli przedsiębiorstw, sportow-
                                                                                           pożyczki                                ców, artystów przekazuje pieniądze na cele   społeczeństwo, którego obywatele potrafi ą   na rzecz innych jest sposobem na zdobywa-
                                                                                             inwestycje
                                                                                                                                                                        współpracować  –  wspólnie  rozwiązują  pro-
                                                                                                                                   charytatywne, funduje stypendia uzdolnio-
                                                                                                                                                                                                            nie wiedzy, doświadczeń, umiejętności oraz
                                                                   pożyczki
                                                                                                                                   nym uczniom, wspiera przedsięwzięcia ar-
                                                                                                                                                                                                            czerpanie satysfakcji. Wiele stowarzyszeń
                                                                                                                                                                        blemy, razem działają  na rzecz słabszych
                                                     oszczędności
                                                                                                                                   tystyczne. Taką osobą był Andrzej Czernec-
                                                                                                                                                                                                            Przykładowo Wielka Orkiestra Świątecznej
                                                                                                                                   ki, który przed śmiercią w 2012 r. sprzedał   i rozwijają swoje zainteresowania. Na przy-  i fundacji korzysta z pracy wolontariuszy.
                                                                                                                                                                        kład Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajo-
                                                                      instytucje fi nansowe                                         swoją wartą 800 mln złotych fi rmę i założył   znawcze (PTTK) działa na rzecz popularyzacji   Pomocy co roku z ich pomocą zbiera pienią-
                                                                                                                                   działającą na rzecz edukacji w Polsce Edu-  czynnego wypoczynku. Większość szlaków   dze na cele związane z leczeniem. Z wolon-
                                                                                                                                   kacyjną Fundację im. prof. Romana Czer-  turystyki pieszej jest wyznaczana właśnie   tariatu korzystają także hospicja i schroniska
                                                                                                                                   neckiego EFC.                        przez tę organizację.               dla zwierząt.
                                                                          konsumpcja
        W Polsce kształcenie jednego ucznia
        szkoły podstawowej kosztuje państwo   3.75    Obieg pieniędzy w gospodarce                                                 Jeśli opisane powyżej postawy i aktywności występują w społeczeństwie często, to oznacza, że dla jego obywateli jest istotne dobro ogółu
                                                                                                                                   – innymi słowy: całego państwa. Są to cechy społeczeństwa obywatelskiego, czyli takiego, którego obywatele potrafi ą określać swoje po-
        ok. 26 tys. zł rocznie (według OECD, czyli                                                                                 trzeby, mają zdolność samoorganizacji, chętnie uczestniczą w życiu publicznym, oddziałując dzięki temu na życie społeczno-gospodarcze
        Organizacji  Współpracy Gospodarczej   Zależności przedstawione na schemacie ilustrują to, że nawet jednostka              państwa. W krajach, gdzie społeczeństwo obywatelskie jest dobrze rozwinięte, ludzie chętniej angażują się w życie państwa – również przez
        i Rozwoju).                         (każdy obywatel) ma swój udział w kształtowaniu gospodarki całego państwa.             aktywny udział w wyborach samorządowych, parlamentarnych czy europejskich.
                                      144                                                                                                                                                                    1

   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   144                                                            28.11.2022   21:33:36
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   144
                                                                                                              28.11.2022   21:33:36
   141   142   143   144   145   146   147   148   149   150   151