Page 50 - geografia 7

Zagrożenia ekologiczne i degradacja wód Morza Bałtyckiego

Morze Bałtyckie ze względu na słabą wymianę wód z Oceanem Atlantyckim
oraz niewielką głębokość ma bardzo ograniczoną zdolność samooczyszczania.
Leżące nad nim państwa należą do silnie uprzemysłowionych, a w całym zle-
wisku mieszka ponad 100 mln ludzi. Do morza trafiają ścieki – w dużej mierze
nieoczyszczone – przemysłowe i komunalne (z naszych mieszkań), a także rol-
nicze, w których skład wchodzą nawozy spłukiwane z pól i łąk. Te ostatnie są
1.66 Masowy rozwój (zakwit) szczególnie niebezpieczne, ponieważ zawierają związki azotu i fosforu, które
sinic w morzu
powodują wzrost żyzności wody. W takiej wodzie masowo rozwijają się drobne
glony i bakterie (np. sinice – il. 1.66), które następnie obumierają i opadają.
Morze Północne atmosfera
Ich rozkład powoduje zużywanie tlenu i powstawanie substancji trujących,
np. siarkowodoru i metanu. Wraz ze ściekami do morza wpływają substancje
rzeki pochodzące z tworzyw sztucznych oraz metale ciężkie, takie jak: ołów, rtęć,
kadm. Substancje te odkładają się w organizmach zwierząt.
Każdy z nas jest odpowiedzialny za czystość Morza Bałtyckiego. Nasze
ścieki komunalne trafiają do rzek, a następnie do morza. Dlatego wszyscy
powinniśmy wspierać działania służące poprawie stanu czystości rzek. Duża
część zanieczyszczeń trafia do wody także z powietrza – wraz z opadami at-
mosferycznymi, dlatego równie ważne jest czyste powietrze (il. 1.67).
ścieki
1.67 Źródła związków Ochrona Morza Bałtyckiego
organicznych w Morzu Bałtyckim
Środowisko przyrodnicze jest chronione na mocy wielu konwencji i umów
międzynarodowych. Najważniejsze to: Konwencja helsińska z 1974 r. (Konwen-
cja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego) i Konwencja gdańska
Tab. 1.6 Gatunki zwierząt z 1973 r. (Konwencja o rybołówstwie i ochronie żywych zasobów w Morzu Bałtyckim
zagrożonych w Morzu Bałtyckim i Bełtach). Polska aktywnie uczestniczy w międzynarodowych działaniach na
rzecz poprawy stanu Morza Bałtyckiego. Jednak tylko dobrze zorganizowane
Gromada prace wszystkich krajów nadbałtyckich mogą być skuteczne. Potrzebna jest
Gatunek
kręgowców
dalsza budowa i rozbudowa oczyszczalni ścieków oraz właściwe nawożenie
morświn* ssak pól w całym zlewisku Morza Bałtyckiego.
Zanieczyszczenie i zmiany w środowisku morza powodują, że niektóre ga-
rybitwa czubata* ptak
tunki są zagrożone (tab. 1.6), zmniejsza się ich liczebność. Zagrożeniem dla
rybitwa popielata* ptak nich są także tzw. gatunki obce (inwazyjne), które pochodzą z innych akwenów.

dennik*** ryba Mają tu dobre warunki do rozwoju i wypierają rodzime organizmy (il. 1.68).
iglicznia* ryba

łosoś* ryba
parposz** ryba

* gatunki skrajnie zagrożone
** gatunki bardzo wysokiego ryzyka
zagrożenia A B C
*** gatunki wysokiego ryzyka 1.68 Obce gatunki zwierząt w Morzu Bałtyckim: babka bycza (A), pąkla
zagrożenia niespodziewana (B), krab wełnistoszczypcy (C)

48

28.11.2022 21:31:09
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 48
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 48 28.11.2022 21:31:09