Page 51 - geografia 7
P. 51
Więcej na temat
Jak zmieniało się Morze Bałtyckie?
Uformowanie Morza Bałtyckiego wiąże się z zanikaniem ostatniego lądolodu, gdy wody z topniejącego lodowca
gromadziły się i szukały dróg odpływu do oceanu. W ciągu ostatnich kilkunastu tysięcy lat nasze morze przeszło
kilka ważnych zmian: raz miało połączenie z oceanem, raz je traciło. Oprócz ilości wody decydowały o tym pionowe
ruchy lądów związane z narastaniem lub topnieniem ogromnej masy lodu.
1 2 3 4
Bałtyckie Jezioro Lodowe Morze Yoldiowe Jezioro Ancylusowe Morze Litorynowe
Skala czasu Skala czasu Skala czasu Skala czasu
15 tys. 12 10 8 6 4 2 0 15 tys. 12 10 8 6 4 2 0 15 tys. 12 10 8 6 4 2 0 15 tys. 12 10 8 6 4 2 0
lat temu lat temu lat temu lat temu
1 Bałtyckie Jezioro Lodowe – powstało z wód topniejącego lądolodu, było małe, wypełnione bardzo zimną wodą.
2 Morze Yoldiowe [czyt. joldiowe] (nazwa pochodzi od żyjącego w nim małża Yoldia arctica) – wskutek rozrostu lądolodu
i obniżania się Półwyspu Skandynawskiego powstało morze z zimną i mocno zasoloną wodą.
3 Jezioro Ancylusowe (rozprzestrzenił się w nim słodkowodny ślimak Ancylus fluviatilis) – powstało, gdy lodowiec stopniał,
a uwolniony od ciężaru Półwysep Skandynawski podnosił się, odcinając połączenie z oceanem.
4 Morze Litorynowe (od nazwy ślimaka Litorina litorea) – połączyło się z oceanem dzięki obniżaniu się południowych
wybrzeży, było cieplejsze i bardziej zasolone niż obecnie i miało większą powierzchnię.
Nazwa współczesnej fazy Morza Bałtyckiego – Morze Mya – pochodzi od nazwy małża Mia arenaria, który zasiedlił
morze ok. 1000 lat temu (przybył z wód Ameryki na łodziach wikingów).
W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź!
Morze Bałtyckie leży w północnej części Europy 1 Wyjaśnij przyczyny niskiego zasolenia Zatoki
między Półwyspem Skandynawskim a zwartym Botnickiej.
obszarem naszego kontynentu.
2 Skorzystaj z atlasu i wypisz w zeszycie
W Morzu Bałtyckim występują niewysokie fale 10 największych wysp Morza Bałtyckiego. Podaj ich
(zazwyczaj do 5 m), a pływy są bardzo małe.
przynależność państwową.
Zasolenie Morza Bałtyckiego u wybrzeży Polski
wynosi 7‰. Najwyższe jest w Cieśninach Duńskich, 3 Zaproponuj działania poprawiające czystość
najniższe – w Zatoce Botnickiej. Morza Bałtyckiego.
Morze Bałtyckie jest bardzo zanieczyszczone. 4 Znajdź w internecie nazwę organizacji wspierającej
Gromadzeniu się zanieczyszczeń sprzyja słaba działania na rzecz ochrony Morza Bałtyckiego. Zapisz
wymiana wód z Oceanem Atlantyckim. trzy najważniejsze cele tej organizacji.
49
28.11.2022 21:31:09
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 49 28.11.2022 21:31:09
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 49