Page 89 - geografia 7

2.9 Struktura zatrudnienia i poziom bezrobocia w Polsce i w wybranych
krajach Europy

Podejmij temat z Do których sektorów gospodarki należą najlepiej opłacane zawody?
z Czy wszystkie osoby, które nie pracują, należą do grupy bezrobotnych?

Zróżnicowanie struktury zatrudnienia i poziomu bezrobocia
W latach 90. XX w. w Polsce doszło do wielu zmian gospodarczych i politycznych, wskutek których pojawiły się
nowe problemy (patrz temat 3.3). Wiele zakładów przemysłowych upadło, liczne były prywatyzowane. Zlikwidowano
wówczas państwowe gospodarstwa rolne (PGR), które często były głównym miejscem pracy w danej miejscowości.
Od tego czasu wzrosło zatrudnienie w usługach, a zmalało w dwóch pozostałych sektorach gospodarki. Struktura
zatrudnienia w Polsce jest zróżnicowana przestrzennie (il. 2.54).
Po 1989 r. ujawniło się w naszym kraju bezrobocie. Bezrobotny to osoba, która poszukuje pracy zarobkowej,
ale nie wykonuje jej, mimo że jest do tego zdolna i gotowa ją podjąć. Miarą bezrobocia jest stopa bezrobocia
(wskaźnik bezrobocia), czyli udział bezrobotnych w stosunku do liczby aktywnych zawodowo, wyrażony w pro-
centach (il. 2.55). Społeczeństwo ze względu na zaangażowanie na rynku pracy dzieli się bowiem na aktywnych
i biernych zawodowo. Osoby aktywne zawodowo to ludzie, którzy pracują lub wyrażają chęć podjęcia pracy, czyli
jest to grupa osób pracujących i bezrobotnych. Do biernych zawodowo zalicza się osoby w wieku powyżej 15 lat,
które nie pracują i nie są zarejestrowane jako bezrobotni (np. studenci, emeryci).

16° 20° 24° 16° 20° 24°
M o r z e B a ł t y c k i e R O S J A L I T WA 0 100 km M o r z e B a ł t y c k i e R O S J A L I T WA 0 100 km
(obwód
(obwód
kaliningradzki) Aktywność kaliningradzki) Stopa bezrobocia
zawodowa
54° 59,1–62,0% 54° pomorskie powyżej 6,1%
Ś 57,1–59,0 warmińsko- Ś 5,1–6,0
Y U Y zachodnio- -mazurskie U
pomorskie
R 55,1–57,0 kujawsko- podlaskie R 4,1–5,0
C C
O -pomorskie O 0,0–4,0
0,0–4,0
M Ł 53,0–55,0 M Ł
A lubuskie mazowieckie A
E I E wielkopolskie I
B B
I Struktura I
zatrudnienia
N według działów N łódzkie
gospodarki lubelskie
usługi rolnictwo dolnośląskie
świętokrzyskie
opolskie
A przemysł śląskie A
50° N 50° podkarpackie N
I małopolskie I
CZECHY A CZECHY A
R R
SŁO W A CJ A K Źródło danych: GUS, SŁO W A CJ A K Źródło danych: GUS ,
U 2021 r. U koniec XII 2021 r.
16° 20° 24° 16° 20° 24°
2.54 Struktura zatrudnienia w Polsce (2021 r.) 2.55 Stopa bezrobocia w Polsce (2021 r.)
1. Na podstawie mapy (il. 2.54) opisz zróżnicowanie przestrzenne struktury zatrudnienia. Wskaż województwa, w których
udział zatrudnionych w rolnictwie, przemyśle oraz usługach jest największy. Podaj przyczyny tego zróżnicowania.
2. Na podstawie mapy (il. 2.55) podaj po dwa województwa, w których stopa bezrobocia jest najwyższa i najniższa.
87

28.11.2022 21:31:48
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 87
1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd 87 28.11.2022 21:31:48