Page 138 - geografia 8
P. 138

Źródła sukcesu gospodarczego Stanów Zjednoczonych

                                            Obecnie Stany Zjednoczone (ang. United States of America – USA) wytwa-
                                            rzają prawie 25% światowego PKB. Analiza wielu osiągnięć ekonomicznych
                                            tego państwa pozwala stwierdzić, że jest ono światową potęgą gospodarczą.
                                            Taki stan trwa nieprzerwanie od ponad 100 lat. W czym tkwi tajemnica suk-
                                            cesu gospodarczego tego kraju?
                                               Dużą rolę odgrywają bardzo korzystne warunki naturalne. Rozwo-
        3.52    Przede wszystkim            jowi rolnictwa sprzyjają zwłaszcza dogodny klimat i żyzne gleby. W Stanach
        na południu kraju aż do XIX w.      Zjednoczonych są uprawiane prawie wszystkie rośliny stref: umiarkowanej,
        na plantacjach bawełny pracowali    podzwrotnikowej, a także zwrotnikowej. Rozwój przemysłu umożliwiają bo-
        niewolnicy
                                            gate złoża surowców mineralnych (szczególnie tych najważniejszych w cza-
                                            sach rewolucji przemysłowej – czyli metalicznych i energetycznych). Istotny
                                            wpływ  na  rozwój  gospodarki  miała  także  przymusowa  praca  niewolników
                                            z Afryki (il. 3.52) oraz nisko opłacanych imigrantów z Europy (il. 3.53).
                                               Stany Zjednoczone mają dogodne położenie geograficzne. Terytorium
                                            państwa rozciąga się na całą szerokość kontynentu. To pozwala kontrolować
                                            wody dwóch strategicznie ważnych oceanów. Dzięki izolacji geograficznej od
        3.53    Pod koniec XIX w. do Stanów   konfliktów Europy i Azji na terenie tego kraju nie toczyły się walki w czasie
        Zjednoczonych rocznie przybywało    wojen światowych w XX w. (z wyjątkiem niektórych zamorskich wysp).
        blisko 400 tys. imigrantów.            Największe znaczenie dla szybkiego rozwoju gospodarki od początku ist-
        Większość znajdowała zatrudnienie
        w zakładach przemysłowych           nienia Stanów Zjednoczonych przypisuje się chęci bogacenia się, pracowi-
        na północy kraju                    tości i przedsiębiorczości mieszkańców, spośród których większość to
                                            imigranci. Polityka państwa opiera się na liberalizmie gospodarczym.
        Liberalizm gospodarczy –            Do dziś przejawia się on niższymi podatkami, ograniczoną interwencją rzą-
        koncepcja ekonomiczna opierająca    du w gospodarkę i mniejszymi zabezpieczeniami socjalnymi niż w większości
        się na wolności w działalności      państw wysoko rozwiniętych. Dzięki sukcesowi gospodarczemu kraj nadal jest
        gospodarczej i na prawach rynku,    celem migracji osób z różnych stron świata. Liczną grupę wśród imigrantów
        czyli założenie, że gospodarka dąży
        do równowagi i rozwoju bez ingerencji   stanowią pracownicy o wysokich kwalifikacjach, w tym naukowcy.
        zewnętrznej (np. państwa).
                                            Rola gospodarki Stanów Zjednoczonych na świecie
                                            Od początku XX w. do końca II wojny światowej nastąpił najbardziej dy-
                                            namiczny  wzrost  gospodarczy  Stanów  Zjednoczonych.  Powstawało  wtedy
                                            bardzo dużo nowatorskich przedsiębiorstw, przede wszystkim z branż prze-
                                            mysłu naftowego i ciężkiego oraz z bankowości. Wiele z nich szybko osiągnę-
                                            ło globalny zasięg i pozycję liderów, które utrzymują do dziś (il. 3.54).
                                            Współcześnie  podobny  rozwój  amerykańskich  przedsiębiorstw  obserwuje
                                            się w sektorze usług IT (patrz temat 3.6). Między innymi dlatego w Stanach

        3.54    Seryjna (taśmowa)           Zjednoczonych, tak jak w większości wysoko dochodowych gospodarek świa-
        produkcja Forda T – pierwszego      ta, podstawą PKB są usługi (ponad 80%).
        powszechnie dostępnego                 Amerykańskie  inwestycje  zagraniczne  należą  do  największych  na
        samochodu – rozpoczęła rozwój       świecie i wspierają rozwój gospodarczy wielu krajów. Coraz częściej zwraca
        motoryzacji. Ta branża w olbrzymim
        stopniu wpłynęła na wiele dziedzin   się również uwagę na negatywne albo niezgodne z oczekiwaniami skutki tych
        życia i gospodarki                  inwestycji – np. na wyprowadzanie większości zysków poza granice kraju,

                                      136



                                                                                                              02.07.2021   14:52:48
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   136                                                                 02.07.2021   14:52:48
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   136
   133   134   135   136   137   138   139   140   141   142   143