Page 160 - historia 5
P. 160
7.2 Przemiany gospodarcze i społeczne na ziemiach polskich
wiek ŚREDNIOWIECZE NOWOŻYTNOŚĆ
V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI
XIII–XIV wiek – osadnictwo na ziemiach
polskich na prawie niemieckim
Podejmij temat Oto niektóre zdobycze techniki średniowiecznej związane z rolnictwem. Przypomnij,
jak wpłynęły one na wydajność prac polowych.
Zmiany na wsi
W wiekach XIII i XIV na ziemiach polskich zaszły ważne przemia-
ny gospodarcze. Ich oznaką było upowszechnienie się trójpolówki
oraz żelaznego pługa. Nowa metoda uprawy ziemi i nowoczesne
– jak na owe czasy – narzędzie pozwoliły chłopom sprawniej praco-
wać na roli i tym samym uzyskiwać większe plony. Niemałe znacze-
nie miało też pojawienie się młynów. Mechaniczne przetwarzanie
ziarna na mąkę, z wykorzystaniem siły wiatru i wody, poprawiło wy-
dajność pracy i umożliwiło znaczny postęp w rolnictwie.
Ważnym przywilejem,
uzyskiwanym przez możnych Na gospodarkę wpłynęła też sytuacja polityczna ziem polskich
i Kościół, było sprawowanie w okresie rozbicia dzielnicowego. Piastowie wciąż byli dynastią panu-
sądów nad ludnością jącą, ale władza książąt osłabła. Czynili oni bowiem liczne nadania
zamieszkującą ich dobra. Częstą na rzecz możnowładztwa i Kościoła. W ten sposób ziemia książęca
karą, stosowną wobec chłopów zyskiwała nowych bogatych właścicieli – świeckich i duchownych.
przez sądy panów feudalnych, Z czasem otrzymywali oni od książąt kolejne przywileje, np. zwol-
było zakucie w dyby (na zdjęciu). nienie ludności zamieszkującej ich dobra z obowiązków świadczenia
danin i posług na rzecz księcia. Chłopi byli jednak zobowiązani na-
Nadanie – obdarzenie kogoś dal świadczyć daniny – ale na rzecz nowych właścicieli, którzy w ten
czymś, np. tytułem, przywilejami. sposób zwiększali swoje dochody.
158
0626_historia_.indd 158 02.07.2018 11:56:10
