Page 45 - historia 6

Sekularyzacja zakonu krzyżackiego
Za panowania Zygmunta Starego nastąpił ostatni akt zmagań z Krzy-
żakami. Od zawarcia II pokoju toruńskiego Prusy Zakonne stanowiły
lenno Polski, ale kolejni wielcy mistrzowie próbowali zerwać tę za-
leżność. W rezultacie w latach 1519–1521 doszło do wybuchu wojny
polsko-krzyżackiej, która zakończyła się zwycięstwem Polski.
W tym czasie w Europie popularność zyskiwały poglądy Marcina
Lutra. Nie pozostało to bez wpływu na dalszy rozwój wypadków
w kraju. Ówczesny wielki mistrz krzyżacki Albrecht Hohenzollern Herb Prus Książęcych
[czyt. hohencolern] zdecydował się przejść na luteranizm i seku- przedstawia czarnego orła,
laryzować zakon. Król Zygmunt zgodził się na takie rozwiązanie. na którego piersi znajduje
W 1525 roku obie strony podpisały traktat krakowski. Na jego się litera S (od imienia
mocy państwo zakonne zostało przekształcone w świeckie księstwo za- Sigismundus, czyli Zygmunt).
leżne od Polski – Prusy Książęce. Dziedziczną władzę sprawowała W ten sposób symbolicznie
w nim dynastia Hohenzollernów. W celu przypieczętowania traktatu ukazano zależność Prus
książę Albrecht złożył uroczysty hołd lenny polskiemu królowi na ryn- od Polski.
ku w Krakowie. Wydarzenie to przeszło do historii jako hołd pruski.
Znaczenie traktatu było bardzo duże. Król Polski miał wzglę-
dem świeckiego księcia znacznie silniejszą pozycję niż w odniesieniu
do wielkiego mistrza. Gdyby książę złamał przysięgę wierności wo-
bec Polski, król miałby prawo zająć jego ziemie, czego nie mógłby
uczynić w stosunku do dóbr zakonnych. Ponadto książę pruski jako
władca protestancki nie mógł liczyć na wsparcie cesarza ani papieża.

Przysięga Albrechta Hohenzollerna złożona królowi Polski

Ja Albrecht […] przyrzekam i ślubuję, że najjaśniejszemu władcy i panu
Zygmuntowi, królowi Polski, wielkiemu księciu Litwy, Rusi i wszystkich
ziem pruskich panu i dziedzicowi, jako mojemu przyrodzonemu dzie-
dzicznemu panu i jego majestatu potomkom i następcom, królom i Ko-
ronie polskiej, będę wierny i posłuszny i będę się starał o dobro jego
majestatu, potomków i Korony polskiej, a bronił od zła i wszystko czy-
nić będę, co jest obowiązkiem wiernego wasala. Tak mi dopomóż Boże
i święta jego Ewangelio.
Źródło: T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych. Wypisy, t. 1, Toruń 1994 Jan Matejko, Hołd pruski
(fragment obrazu). Przed
1 Do czego w przysiędze zobowiązywał się Albrecht Hohenzollern?
Zygmuntem klęczy Albrecht
2 Albrecht nazwał Zygmunta swoim dziedzicznym panem. Wyjaśnij, Hohenzollern, który wypowiada
co oznaczają te słowa. słowa przysięgi.

43
43

0618_881295_historia_kl6.indd 43 18.06.2019 11:06:09