Page 70 - historia 6
P. 70
Powinności chłopów Folwark i pańszczyzna
W czasach nowożytnych
chłopi mieli w stosunku Szlachta, chcąc sprzedawać jak najwięcej zboża, powiększała swoje
do swoich panów feudalnych posiadłości. Najczęściej czyniła to poprzez wykup ziemi należącej
podobne zobowiązania jak do sołtysów i zagospodarowywanie nieużytków. W ten sposób po-
w średniowieczu. wstały folwarki, czyli rozległe gospodarstwa rolne liczące nawet
kilka wsi. Ich główną działalnością była produkcja zbóż, w mniej-
szym zaś stopniu – hodowla zwierząt. Gospodarstwa utrzymywa-
ły się przede wszystkim dzięki darmowej pracy chłopów na polu
należącym do pana. Była to znana od średniowiecza pańszczyzna.
Szlachta rozumiała, że nieodpłatna praca chłopów ma olbrzymie
znaczenie dla rozwoju folwarków. Z tego powodu chciała związać ich
z ziemią. Kolejne sejmy wprowadzały prawa, które miały zapobiec
opuszczaniu wsi przez ludność wiejską. Jednocześnie zwiększano mini-
malny wymiar pańszczyzny z jednego łanu ziemi. Jeszcze w XVI wie-
Renta feudalna była ku chłop musiał pracować na pańskim polu trzy dni tygodniowo,
świadczona w pieniądzach, a w XVIII wieku – było to już sześć dni. Wymiar pańszczyzny zależał
w robociźnie (pańszczyzna) od wielkości ziemi użytkowanej przez chłopów. Im większy był to ob-
i w naturze. szar, tym wymiar pańszczyzny stawał się wyższy. Szczególnie dotkliwy
ciężar spoczywał na kmieciach, czyli na zamożniejszych mieszkań-
cach wsi użytkujących rozległe grunty orne. Zwiększanie wymiaru
pańszczyzny i uchwalane prawa prowadziły do zaostrzania pod-
daństwa osobistego chłopów względem szlachty.
Dziesięcinę płacono na rzecz
Kościoła.
Podatki zasilały skarb państwa.
1. Wskaż zabudowania mieszkalne i gospodarcze na terenie folwarku.
z Wymień zobowiązania 2. Wyjaśnij, jakie funkcje miały poszczególne obiekty gospodarcze.
składające się na rentę 3. Sprawdź w źródłach znaczenie terminów, których nie rozumiesz.
3.
feudalną. Zapisz ich defi nicje w zeszycie.
68
0618_881295_historia_kl6.indd 68 18.06.2019 11:06:56
