Page 74 - historia 6
P. 74
3.2 Kraj wielu narodów i wyznań
wiek ŚREDNIOWIECZE NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI
1573 rok – uchwalenie aktu
konfederacji warszawskiej
Podejmij temat z Przypomnij, na czym polegała reformacja. Jakie były jej skutki
w krajach Europy Zachodniej?
Reformacja i kontrreformacja w Rzeczypospolitej
W XVI wieku reformacja dotarła do Rzeczypospolitej. Lutera-
nizm zyskał dużą popularność w miastach Prus Królewskich oraz
w Wielkopolsce, głównie wśród ludności pochodzenia niemieckiego.
Z kolei w Małopolsce i na Litwie, wśród szlachty, rozprzestrzenił się
kalwinizm. Przyjmowanie nowej wiary miało jednak charakter po-
wierzchowny. Szlachta nie przejawiała głębokiej żarliwości religijnej
typowej dla protestantów w zachodniej Europie. Jednocześnie wdra-
żała tylko te założenia kalwinizmu, które odpowiadały jej interesom
(np. zniesienie dziesięciny). Nakazy prowadzenia skromnego i pra-
Jezuitów sprowadził do Polski cowitego życia nie były przestrzegane. Postępy reformacji w Polsce
biskup Stanisław Hozjusz, szybko zostały zahamowane. W dużej mierze przyczyniło się do tego
który działał na rzecz przyjęcie przez Zygmunta Augusta postanowień soboru trydenckie-
naprawy polskiego Kościoła. go i sprowadzenie jezuitów w 1564 roku. Wkrótce zaczęli oni zakła-
Miedzioryt z XVI wieku ukazuje
Hozjusza i jezuitów. dać swoje szkoły (m.in. w Braniewie i Wilnie).
Państwo bez stosów
Pomimo rozwoju reformacji w Polsce nie doszło do wojen religij-
nych. Wpłynęła na to postawa Zygmunta Augusta, który był władcą
katolickim, ale tolerancyjnym w stosunku do innowierców. Zwo-
lennikiem tolerancji religijnej była też szlachta. W 1573 roku
na sejmie w Warszawie szlachecka konfederacja uchwaliła doku-
ment o wielkim znaczeniu – akt konfederacji warszawskiej.
Wprowadzał on w Rzeczypospolitej pokój religijny między przed-
stawicielami różnych wyznań. Stwierdzono w nim, że z powodu
spraw wiary nie wolno przelewać krwi ani nikogo karać. Dokument
Akt konfederacji warszawskiej dotyczył wyłącznie szlachty. Chłopi, jeśli wszczynali bunt na tle reli-
z 1573 roku gijnym, mogli być już za to karani.
72
0618_881295_historia_kl6.indd 72 18.06.2019 11:07:01
