Page 144 - historia 7

1 Henri Barbusse [czyt. ąri barbus] – Henri Barbusse o walkach pod Verdun w 1916 roku
1
francuski pisarz i dziennikarz, uczestnik
I wojny światowej. W swojej powieści Całe lasy zżęte jak zboże […], drogi rozorane, a wzdłuż nich wielkie garby
W ogniu przedstawił wstrząsający ob- potrzaskanych taborów, rozbitych dział, poskręcanych trupów, spiętrzonych,
raz walk na froncie zachodnim w cza- jakby je kto pozrzucał łopatą na stos. I tak przez całe miesiące […]. Nagle,
sie I wojny światowej. przed nami, na całym zboczu wzbijają się z ziemi złowieszcze ognie i tną
na całym zboczu powietrze straszliwymi wybuchami. […] Wycie przelatu-
jących odłamków rozdziera uszy, bije w kark, przewierca skronie i wyrywa
krzyk z piersi. Od zaduchu siarki skręca się w nas wszystko i zbiera na wymio-
ty. Wicher śmierci gna nas, porywa, kołysze. Rzucamy się na oślep przed sie-
bie. Mrużymy załzawione, niewidzące oczy. Grzmiąca, rozpętana przed nami
lawina przesłania nam świat.
Źródło: Henri Barbusse o walkach pod Verdun w 1916 r., w: Wiek XX w źródłach. Wybór
tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów
i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001

1 Jakie uczucia towarzyszyły walczącym żołnierzom? Uzasadnij odpowiedź.

2 Na podstawie tekstu wyjaśnij, co oznacza wyrażenie piekło Verdun.

2
2 Erich M. Remarque [czyt. eriś maria Erich Maria Remarque o ataku gazowym
remark] – pisarz niemiecki, brał udział
w I wojnie światowej. Swoje przeżycia Niespodziany atak gazowy zgładza wielu. Nie zdołali przeczuć nawet, co ich
opisał w głośnej powieści Na Zacho- czekało. Dno jednego okopu znajdujemy wypełnione sinoniebieskimi głowa-
dzie bez zmian, w której podważył sens mi ze sczerniałymi wargami. W jednym z lejów za wcześnie rozluźnili maski
prowadzenia jakichkolwiek wojen. ochronne; nie wiedzieli, że gaz najdłużej trwa na dnie; gdy spostrzegli na gó-
rze innych bez maski, i oni także zerwali ją i dosyć jeszcze nałykali się, aby
spalić sobie płuca. Stan ich jest beznadziejny, dławią się w krwotokach i ata-
kach duszności aż po śmierć.

Źródło: E.M. Remarque, Na Zachodzie bez zmian, tłum. S. Napierski, Warszawa 1996

1 Jakie skutki dla żołnierzy miało użycie gazu?
2 Sprawdź w encyklopedii, czym jest pacyfizm. Czy oba teksty można uznać
za pacyfistyczne? Dlaczego?

Gaz musztardowy po raz pierwszy
został użyty przez Niemców
w bitwie pod Ypres [czyt. ipr]
w Belgii w 1915 r. Później
używały go również państwa
ententy. Obraz Johna Singera
Sargenta [czyt. dżona singera
sardżenta] ukazuje ofiary ataku
gazowego – brytyjskich żołnierzy.
Zmierzają oni w kierunku punktu
medycznego. Aby ochronić oczy
przed działaniem gazu, zasłonili
je bandażami.

142

02.06.2020 10:22:59
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 142 02.06.2020 10:22:59
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 142