Page 149 - historia 7

Czerwony terror i komunizm wojenny Czeka – policja polityczna
w bolszewickiej Rosji. Działała
Aby zwyciężyć w wojnie domowej i umocnić swoją pozycję, bolszewicy roz- w latach 1917–1922, po czym została
pętali w kraju tak zwany czerwony terror. Do zwalczania przeciwników przekształcona w GPU (Państwowy
(faktycznych i domniemanych) w 1917 r. powołali policję polityczną, w skró- Zarząd Polityczny). Jej twórcą i szefem
cie zwaną Czeka. Przez pięć lat swojego istnienia bezwzględni w swych był Feliks Dzierżyński.
działaniach czekiści zamordowali tysiące ludzi. Ofiarami czerwonego terroru
byli arystokraci, ziemianie, duchowni, kapitaliści i inteligenci. Represje ude-
rzyły też w Cerkiew prawosławną. Wiele świątyń ograbiono i spalono. W lip-
cu 1918 r. na polecenie Lenina zamordowano rodzinę carską.
W gospodarce wdrożono politykę komunizmu wojennego. Jej celem
było całkowite podporządkowanie państwu decyzji ekonomicznych. Oprócz
nacjonalizacji ważnym elementem tej strategii było centralne planowanie.
Władze odgórnie ustalały wielkość produkcji i wysokość cen. Poza tym zaka-
zały prywatnego handlu. Zniszczenie wolnego rynku doprowadziło do kata- Przeciwko władzy bolszewickiej,
strofy gospodarczej i jeszcze większych problemów z zaopatrzeniem. która sama dumnie nazywała się
Katastrofalne rezultaty przyniosła też polityka prowadzona na wsi. Chłopi władzą robotniczą, szybko zaczął
narastać opór wśród robotników
ograniczali produkcję rolną, gdyż w wyniku działań bolszewików stała się ona i chłopów. Wyrazem tego
dla nich nieopłacalna. Na rynku zaczęło brakować zboża. Władze obarczyły było powstanie w Kronsztadzie,
za to winą chłopów i nałożyły na ludność wiejską obowiązek dostarczania do którego doszło zimą 1921 r.
produktów rolnych. Specjalne komisje kontrolowały gospodarstwa i zabie- Zostało ono brutalnie stłumione
przez bolszewików. Obraz
rały ludziom całą żywność. Produkcja rolna zmniejszyła się jeszcze bardziej, Rudolfa Frenza ukazuje ich walki
co wywołało klęskę głodu. Jej ofiarami padły miliony ludzi. z powstańcami.

W skrócie Lenin w Muzeum Zamoyskich

Przyczyny rewolucji rosyjskiej z roku 1917: klęski Rosji podczas I wojny
światowej i kryzys gospodarczy.

Rewolucja lutowa. Abdykacja cara i dwuwładza (Rząd Tymczasowy
oraz Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich).

Listopad 1917 r. – rewolucja październikowa. Przejęcie władzy w Rosji
przez bolszewików. Czerwony terror i komunizm wojenny.

W komunistycznej Polsce (lata: 1944–
Czy już umiesz?
1989) ulice Lenina oraz jego pomniki były
w wielu miastach. W Poroninie, gdzie
1 Omów przyczyny rewolucji lutowej i rewolucji październikowej z 1917 r.
wódz rewolucji bywał w 1913 i 1914 r., zor-
2 Dlaczego bolszewicy uzyskali tak duże poparcie wśród ludu? Na czym ganizowano nawet muzeum jego pa-
polegała atrakcyjność ich haseł? mięci. W 1990 r. placówkę zamknięto.
Ustawiony w jej pobliżu pomnik Lenina
3 Scharakteryzuj rządy bolszewików w Rosji. Przeciw komu wymierzono przekazano Muzeum Zamoyskich w Ko-
czerwony terror? Dlaczego tak było?
złówce. Znajduje się w nim wiele innych
4 Czy państwo stworzone przez bolszewików urzeczywistniało marzenia rzeźb działaczy komunistycznych, powo-
robotników i chłopów? Uzasadnij odpowiedź. jenne plakaty, monety i banknoty.

147

02.06.2020 10:23:07
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 147 02.06.2020 10:23:07
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 147