Page 76 - historia 7
P. 76

Północ i Południe


        Stany północne i południowe miały odmienne podejście
        do wielu kwestii. Niewolnictwo było najważniejszą z nich.
        Gdy spory przybrały na sile, zaczęto się zastanawiać,
        jaki powinien być zakres władzy rządu w Waszyngtonie i stopień
        samodzielności poszczególnych stanów w ramach federacji.
        Czy władze centralne mogą na przykład zmusić poszczególne stany
        do zniesienia niewolnictwa? W pierwszej połowie XIX w. uformowały się
        dwie partie polityczne – republikańska i demokratyczna. Każda z nich inaczej
        widziała przyszłość Stanów Zjednoczonych.


                            Północ                                                Południe


















        Na Północy powstał przemysł ciężki. Prężnie rozwijały się   Południe było słabo zurbanizowane. Prawie nie istniał
        miasta i sieć kolei żelaznych. Podstawą rolnictwa      tu przemysł. Dominowało rolnictwo – na plantacjach
        były gospodarstwa farmerskie, które nie korzystały z pracy   uprawiano bawełnę, tytoń i kukurydzę. W społeczeństwie
        niewolniczej. Poza tym w północnych stanach uformowało   Południa obowiązywała hierarchia. Na szczycie piramidy
        się nowoczesne społeczeństwo kapitalistyczne z burżuazją   społecznej stali bogaci właściciele ziemscy. Natomiast
        i silną klasą średnią. Grupy te były powiązane         u jej podstawy byli całkowicie im podporządkowani
        z przemysłem. Powyżej: Detroit [czyt. ditroit], połowa XIX w.  niewolnicy. Powyżej: plantacja w Missisipi, połowa XIX w.

        Przemysłowcy z Północy żądali zniesienia               Plantatorzy z Południa domagali się
        niewolnictwa – zbędnego w warunkach                    utrzymania niewolnictwa – było ono
        gospodarki kapitalistycznej. Niewolnicy,               podstawą funkcjonowania plantacji.
        którzy byli własnością plantatorów                     Jego zniesienie pozbawiłoby plantatorów
        z Południa, nie mogli zatrudniać się                   darmowej siły roboczej.
        w przemyśle, co hamowało jego rozwój.
        Partia Republikańska reprezentowała interesy           Partia Demokratyczna reprezentowała
        przemysłowców i miała silne wpływy                     interesy plantatorów i miała silne wpływy
        na Północy. Republikanie na pierwszym                  na Południu. Demokraci ponad interesy
        miejscu stawiali dobro republiki, dlatego              państwa stawiali prawa stanowe, dlatego
        opowiadali się za centralizacją państwa.               opowiadali się za decentralizacją.
        Pozycja rządu w Waszyngtonie względem                  Zapewniała ona poszczególnym stanom
        stanów miała być silniejsza. Mógłby                    prawo do samodzielnego rozstrzygania
        on na przykład ingerować w ich wewnętrzne              spraw wewnętrznych. Rząd federalny
        sprawy i zdecydować o zniesieniu                       nie mógłby zdecydować o zniesieniu
        niewolnictwa w całym państwie.                         niewolnictwa.


        1.  Wyjaśnij, z czego wynikał odmienny stosunek do niewolnictwa stanów północnych i południowych.
        2.  Jaką wizję Ameryki mieli demokraci, a jaką – republikanie?

                                       741



                                                                                                              02.06.2020   10:21:21
   0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd   74
   0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd   74                                                                    02.06.2020   10:21:21
   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80   81