Page 226 - historia 8
P. 226
6.4 Trzecia niepodległość
NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XX XXI
wieki
1991 r. – pierwsze
1990 r. – pierwsze wolne i powszechne wolne i powszechne
wybory prezydenckie wybory parlamentarne
Podejmij temat z Wymień zmiany, które zaszły w Polsce w 1989 r.
Plan Balcerowicza i przemiany gospodarcze
Deficyt budżetowy – brak Latem 1989 r. rząd Mieczysława Rakowskiego urynkowił ceny. Oznacza to,
w budżecie dostatecznej ilości że uwolnił je spod kontroli rządu. Ceny stały się zależne tylko od praw wolne-
pieniędzy na pokrycie wydatków. go rynku, który nie był przygotowany na takie posunięcie. W Polsce wystąpiło
Dotacja – bezzwrotna pomoc zjawisko hiperinflacji. System finansowy całkowicie się załamał. Polska wa-
finansowa udzielana jakiemuś luta traciła wartość, a ceny w kraju rosły w astronomicznym tempie.
przedsiębiorstwu lub instytucji Przezwyciężenie kryzysu gospodarczego było największym wyzwaniem
ze środków publicznych.
dla pierwszych solidarnościowych rządów – Tadeusza Mazowieckiego, a na-
stępnie Jana Krzysztofa Bieleckiego. Funkcję wicepremiera i ministra finan-
sów w obu tych gabinetach pełnił Leszek Balcerowicz, który przygotował
pakiet reform gospodarczych. Miały one na celu zwalczenie hiperinflacji,
ograniczenie deficytu budżetowego i przejście do gospodarki wolnorynko-
wej. Aby osiągnąć te cele, rząd wprowadził restrykcyjną politykę finansową.
Ustanowiono podatek od wynagrodzeń ponad normę i ograniczono wzrost
płac. Podwyższono oprocentowanie kredytów. Ograniczono też wspieranie
państwowych przedsiębiorstw ze środków budżetowych. Zmniejszono lub
zlikwidowano dotacje, które dotychczas pokrywały różnice między obowią-
zującymi cenami a realnym kosztem wytworzenia. Rozpoczęto proces prywa-
tyzacji przedsiębiorstw państwowych. Przeprowadzono pospiesznie reformę
Leszek Balcerowicz to absolwent systemów bankowego i podatkowego. Dla usprawnienia handlu ujednolico-
Szkoły Głównej Planowania no kurs złotego i ustalono go na poziomie 9500 zł za dolara. Jednocześnie
i Statystyki w Warszawie, a także
pracownik naukowy tej uczelni, szukano nowych rynków zbytu, gdyż dotychczasowe więzi handlowe zostały
przekształconej w 1991 r. w Szkołę zerwane z powodu likwidacji RWPG i rozpadu ZSRS.
Główną Handlową. W latach 70. Pomimo odejścia z rządu Balcerowicza w 1991 r. kolejne gabinety kon-
XX w. należał do PZPR, z której tynuowały wyznaczony przez niego kierunek reform. Po pierwszym okresie
wystąpił po wprowadzeniu
stanu wojennego. Następnie szoku gospodarczego sytuacja powoli się normalizowała. Zaczęła spadać
został ekonomicznym doradcą inflacja. Poprawiło się zaopatrzenie sklepów. Istnienie zjawiska konkurencji
Solidarności. Był wicepremierem wpłynęło na polepszenie jakości artykułów oferowanych na rynku. Wielu Po-
i ministrem finansów w latach laków założyło własne przedsiębiorstwa przynoszące zyski. W Polsce zaczęły
1989–1991 i 1997–2000, a następnie
prezesem Narodowego Banku też inwestować swój kapitał firmy zagraniczne. Już w 1993 r. staliśmy się jed-
Polskiego (2001–2007). nym z najszybciej rozwijających się krajów europejskich.
224
