Page 33 - mat kl 4 cz.2
P. 33

W jaki sposób można bez rysunku stwierdzić równość ułamków?

          Łatwo zauważyć, że jeżeli licznik i mianownik pewnego ułamka powiększymy tyle samo razy, to otrzy-
          many ułamek będzie równy początkowemu.

                                      2 razy więcej    3 razy więcej      4 razy więcej

                                       2         4      4         12      12         48
                                       3    =    6      6   =     18      18   =     72

                                      2 razy więcej    3 razy więcej      4 razy więcej





            Przykład 1

                                     2   10
            Sprawdźmy, czy ułamki   i        są równe.
                                     5   25

            Tak, ponieważ:                                    · 5
                                                         2         10
                                                         5    =    25

                                                              · 5




          W przykładzie 1 pomnożyliśmy licznik i mianownik ułamka przez tę samą liczbę. Taką czynność nazy-
          wamy rozszerzaniem ułamka.




          Rozszerzanie ułamka polega na pomnożeniu licznika i mianownika przez tę samą liczbę różną od 0 i 1.




          1.  Jak myślisz, dlaczego – zgodnie z definicją – nie można rozszerzać ułamka, mnożąc jego licznik
              i mianownik przez 0? A czy warto byłoby rozszerzać ułamek, mnożąc jego licznik i mianownik
              przez 1?


          2.  Rozszerz podany ułamek. W tym celu pomnóż licznik i mianownik przez 4.
                  3                     5                     4                     8
              a)                    b)                    c)                    d)
                  5                     7                     9                     15


          3.  Przepisz pary ułamków równych. Uzasadnij, że te ułamki są równe poprzez odpowiednie
              rozszerzenie jednego z nich.
                  3  5        4  i  12     2  i  10     3  i   6     2 14         3   i  10    1  i   3     7  i  63
                                                                       i
                  4  i  8     5   15       7   35       8   10       3 21        10   30       6 18         8   72


                                                                                  31
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38