Page 21 - mat kl 5 cz.1

składnik 1 2 5 odjemna 5 8 3
+ składnik np. + 3 7 2 – odjemnik np. – 2 6 1
suma 4 9 7 różnica 3 2 2

Przykład 1
Wykonajmy pisemnie dodawanie: 3572 + 263 + 934.

1 1 2 + 3 + 4 = 9 Jeżeli podczas dodawania cyfr w danym
3 5 7 2 7 + 6 + 3 = 16 rzędzie otrzymamy liczbę dwucyfrową,
2 6 3
+ 9 3 4 1 + 5 + 2 + 9 = 17 to cyfrę jedności wpisujemy w miejscu wyniku
w tym samym rzędzie, a cyfrę dziesiątek
4 7 6 9 1 + 3 = 4 dopisujemy do rzędu wyższego.

Dodawanie sposobem pisemnym znasz już z klasy czwartej. Wtedy wykonywaliśmy również odejmowa-
nie pisemne, także z „pożyczaniem”. Trudniejsze odejmowanie z wielokrotnym „pożyczaniem” pokaże-
my w następnym przykładzie.

Przykład 2

Wykonajmy pisemnie odejmowanie: 7263 – 6895.

6 11 15 13 W rzędzie jedności nie można wykonać odejmowania 3 – 5 . Z rzędu dziesiątek
7 2 6 3 zabieramy 1 dziesiątkę (zostaje 5 ) i zamieniamy ją na 10 jedności (razem jest 13 ),
– 6 8 9 5 po czym wykonujemy odejmowanie 13 – 5 = 8 .
3 6 8
W rzędzie dziesiątek nie można wykonać odejmowania 5 – 9 , dlatego teraz
z rzędu setek zabieramy 1 setkę (zostaje 1 ) i zamieniamy ją na 10 dziesiątek
(razem jest 15 ), po czym wykonujemy odejmowanie 15 – 9 = 6 .

W rzędzie setek nie można wykonać odejmowania 1 – 8 , więc z rzędu tysięcy
zabieramy 1 tysiąc (zostaje 6 ) i zamieniamy go na 10 setek (razem jest 11 ),
po czym wykonujemy odejmowanie 11 – 8 = 3 .

W rzędzie tysięcy możemy wykonać odejmowanie 6 – 6 = 0 . Otrzymanego
zera nie zapisujemy, ponieważ byłoby ono pierwszą cyfrą po lewej stronie liczby.

19