Page 54 - 881464_PLASTYKA_podrecznik_kl_7_ebook
P. 54
Karykatura i rysunek satyryczny
Karykatura jest jednym z najbardziej popularnych gatunków rysunku,
którego elementy można spotkać już w sztuce starożytnej (np. w malarstwie
wazowym). Jej nazwa pochodzi od włoskiego słowa caricatura oznaczającego
‘ładowanie’, ‘przeciążanie’ i znaczenie to w pełni oddaje jej cechy. Kary-
katura to właśnie przesadne, często ośmieszające wyolbrzymienie charak-
terystycznych cech postaci, przedmiotów, grup społecznych lub wydarzeń
(karykatura portretowa, obyczajowa, polityczna, okolicznościowa), wyraża-
jące się w sztukach plastycznych w formie rysunku lub grafiki. Jako gatunek
artystyczny karykatura powstawała w wiekach od XVI do XVII (karyka-
tury portretowe Leonarda da Vinci). W XIX stuleciu nastąpił jej rozkwit
w całej Europie; do czego przyczynił się najbardziej rozwój prasy i nowych
sposobów powielania graficznego. Powstało wówczas wiele specjalnych pism
satyrycznych, dla których karykatury rysowali najczęściej wybitni artyści.
W Polsce karykatura rozwinęła się w końcu XVIII w., a za jednego z naj-
Honore Daumier, Louis Philippe wybitniejszych karykaturzystów polskich uznaje się Kazimierza Sichulskiego
[czyt. onore domie, lui filip] zamienia (tworzył na przełomie wieków XIX i XX). Od 1978 r. istnieje w Warszawie
się w gruszkę, „Le Charivari”
[czyt. lszariwari], 1835 Muzeum Karykatury.
Współcześnie „karykaturzystami” nazywani są również twórcy żartów ry-
sunkowych, czyli rysunków satyrycznych. Pojawiają się one najczęściej w pra-
sie czy w internecie jako satyryczna forma komentarza na tematy polityczno-
-społeczne lub obyczajowe. Jednym z najbardziej rozpoznawanych twórców
rysunku satyrycznego w Polsce jest Andrzej Mleczko.
Kazimierz Sichulski, karykatura
Lucjana Rydla, 1904
Andrzej Mleczko, rysunek satyryczny
52
