Page 89 - polski 7 cz 1

A na świecie zbożny pobyt,
Po żywocie rajski przebyt.
Kiryjelejzon! Dlaczego – twoim zdaniem – zwycię-
Echo powtórzyło w odpowiedzi: „Kiryjelejzooon!” – a tymczasem na pra- ska bitwa z Krzyżakami tak silnie utkwi-
ła w pamięci Polaków? Porozmawiaj
wym skrzydle wrzała już bitwa zacięta i zbliżała się ku środkowi coraz bardziej. o tym z koleżankami i kolegami. Znajdź-
Łoskot, kwik koni, krzyki okropne mężów mieszały się z pieśnią. cie inne przykłady literackie, filmowe
Ale chwilami krzyki cichły, jakby tym tam ludziom zbrakło tchu, i w jed- i malarskie, które uwieczniają ten mo-
nej z takich przerw raz jeszcze można było dosłyszeć grzmiące głosy. [...] ment w historii Polski.
I znów runęło echo po boru: „Kiryjelejzooon!” Krzyki na prawym skrzy-
dle wzmogły się jeszcze, lecz nikt nie mógł ni widzieć, ni rozeznać, co się tam
dzieje, albowiem mistrz Ulrych , który patrzył z góry na bitwę, stoczył w tej 4 Ulrich von Jungingen (czyt. ulrych fon
4
chwili pod wodzą Lichtensteina dwadzieścia chorągwi na Polaków. jungingen) – wielki mistrz zakonu krzy-
5
A zaś do polskiego hufca „czelnego ”, w którym stali najprzedniejsi ryce- żackiego, dowódca wojsk krzyżackich
6
rze, przypadł jak grom Zyndram z Maszkowic i ukazawszy ostrzem zbliżają- pod Grunwaldem
cą się chmurę Niemców zakrzyknął tak donośnie, że aż konie poprzysiadały 5 Lichtenstein – czyt. lichtensztajn
w pierwszym szeregu na zadach: 6 czelny – czołowy, przedni
– W nich! Bij!
Więc rycerze, pochyliwszy się na karki końskie i wyciągnąwszy przed się
włócznie, ruszyli.

1. W jaki sposób wspólny śpiew Bogurodzicy wpływał na rycerzy przed
ruszeniem do boju? Przeanalizujcie przeczytane fragmenty i opiszcie
okoliczności rozpoczęcia natarcia na wrogie rycerstwo. Powiedzcie, jaki
nastrój wprowadziło wspólne odśpiewanie pieśni.

2. Ustal, dlaczego Bogurodzica mogła spełniać funkcję hymnu, pieśni
ojczyźnianej, szczególnie ważnej przed bitwami. Odpowiedz na pytania.
a) U kogo szukano opieki podczas bitwy?
b) Jaką rolę odegrała znana rycerstwu melodia pieśni?
c) Jakie znaczenie miała powszechna znajomość pieśni?

3. Krzyżacy Henryka Sienkiewicza są przykładem epiki. Przeczytaj Epika – jeden z trzech rodzajów
zamieszczone na marginesie informacje o tym rodzaju literackim literackich cechujący się obecnością
i przeanalizuj podany fragment powieści: narratora, który opowiada fabułę
a) określ typ narracji występujący w utworze, utworu osadzoną w świecie
b) omów elementy świata przedstawionego – wskaż czas i miejsce akcji, przedstawionym. Narrator może
wymień bohaterów, przedstaw główne wydarzenia, posługiwać się wierszem (epos) lub
c) przypomnij sobie informacje na temat innego rodzaju literackiego – prozą (nowela, powieść).
liryki (s. 35) i wskaż podstawowe różnice pomiędzy epiką i liryką.

4. Jednym z najpopularniejszych gatunków epiki jest znana ci już powieść.
Zastanów się, jaką odmianę powieści reprezentują Krzyżacy Henryka
Sienkiewicza. Weź pod uwagę: Jeśli chcesz poznać więcej informacji
a) czas wydarzeń przedstawionych w powieści a czas życia twórcy, na temat powieści Krzyżacy, a także
b) bohaterów fikcyjnych oraz historycznych, dowiedzieć się więcej o jej autorze, od-
c) wydarzenia fikcyjne oraz wydarzenia, które miały miejsce wiedź Muzeum Henryka Sienkiewicza
w rzeczywistości. w Oblęgorku, niedaleko Kielc.

87