Page 85 - polski 7 cz 1

3.2 Najstarszy hymn Polaków (archaizmy, układ rymów)

Podejmij temat z Przeczytaj kilka uwag na temat Bogurodzicy. Wskaż informację, która twoim
zdaniem jest najważniejsza.
Oto najdawniejszy pomnik naszej poezji,
oto początek naszej literatury narodowej.

Ignacy Chrzanowski

Bogurodzica to najbardziej znana pieśń polskiego średniowiecza, o któ-
rej Jan Długosz pisze jako o hymnie państwowym (łac. carmen patrium
– pieśń ojczyźniana) rozbrzmiewającym na polach Grunwaldu. Utwór
powstał prawdopodobnie u schyłku XIII lub w początkach XIV wieku
– na ten temat wciąż spierają się uczeni, wysnuwając swoje sądy z ana-
liz językoznawczych tekstu. Zgodnie jednak oddalili oni funkcjonującą
od kilku wieków legendę o rzekomym autorstwie św. Wojciecha. Najstar-
szy znany dziś przekaz pieśni zachował się w rękopisie znajdującym się
w Bibliotece Jagiellońskiej, na karcie przyklejonej do wewnętrznej strony
okładki zbioru kazań Macieja z Grochowa z 1407 roku.

Rękopis Bogurodzicy przechowywany z Przeczytaj fragment Bogurodzicy, a następnie wskaż wyrazy, których
w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie pisownia lub wymowa jest dla ciebie trudna.

Bogurodzica 1 Bogurodzica dziewica – formy mia-
nownika w funkcji wołacza
(fragment)
2 Bogiem sławiena – przez Boga chwa-
Bogurodzica dziewica , Bogiem sławiena Maryja, lona
1
2
U twego syna Gospodzina Matko zwolena , Maryja! 3 gospodzin – pan
3
4
Zyszczy nam, spuści nam. 4 zwolena – z wielu wybrana
5
6
Kyrieleison . 5 zyszczy – pozyskaj
7
Twego dziela Krzciciela , bożycze , 6 spuści – spuść, ześlij
9
8
10
Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze. 7 Kyrieleison – z gr. Panie, zmiłuj się
11
Słysz modlitwę, jąż nosimy , 8 twego dziela – dla twego
12
13
A dać raczy , jegoż prosimy: 9 krzciciel – chrzciciel
15
14
A na świecie zbożny pobyt, 10 bożycze – wołacz od bożyc, syn Boga
16
Po żywocie rajski przebyt . 11 napełń myśli – spełń zamiary
17
Kyrieleison. 12 słysz – wysłuchaj
13 jąż nosimy – którą zanosimy
14 raczy – racz
15 jegoż – o co
16 zbożny – tu: zasobny, też: pobożny
17 rajski przebyt – mieszkanie w raju
83