Page 161 - przyroda 4

Znaki topografi czne

Kiedy ogląda się Ziemię z samolotu, rzeki, drogi oraz tory kolejowe wyglądają jak linie, a domy i drze­
wa jak punkty. Natomiast morza, jeziora, lasy i pola przypominają różnokolorowe plamy. W podobny
sposób, za pomocą znaków, są one zaznaczane na mapie. Nazwano je znakami topografi cznymi.
Należą do nich znaki: punktowe, liniowe i powierzchniowe.
Podobnie jak na planach, wszystkie znaki oraz skróty użyte na mapach objaśnia się w legendzie.
Tam znajduje się także tytuł mapy i skala, a ponadto opis poziomic, czyli specjalnych linii, które in­
formują nas o ukształtowaniu powierzchni.

Znaki punktowe Znaki liniowe Znaki powierzchniowe

kościoły
drogi główne lasy
zabytki
inne drogi polany, łąki
drzewa zabytkowe
pomniki szlaki turystyczne tereny rolnicze i przemysłowe

Więcej na temat
szczyt
Jak na płaskiej powierzchni pokazać
nierówność terenu?
stok stromy stok łagodny
Mapa jest płaska. Jak zatem pokazać na niej wzniesie-
nia i zagłębienia terenu? Przyjrzyjcie się mapie topogra-
fi cznej na stronie obok. Znajdują się na niej pofalowane
brązowe linie – poziomice. Na niektórych liniach są zapi-
sane liczby, np. 500, 540. Co one oznaczają? Poziomice
łączą punkty o jednakowej wysokości liczonej od pozio-
mu morza. Ustalono, że na całej Ziemi poziom morza jest
taki sam. Przyjęto, że znajduje się on na wysokości 0 me-

trów. Wysokość wszystkich miejsc na powierzchni Ziemi
określa się od poziomu morza. Na mapach topografi cz-
nych poziomice rysuje się np. co 5 m, 10 m itd. Liczba
wpisana na poziomicy oznacza, jaka jest w tym miejscu
wysokość nad poziomem morza w metrach (co zapisuje
się n.p.m.).
Na podstawie gęstości poziomic można określić, jaki
jest stok. Jeżeli są blisko siebie – stok jest stromy, jeżeli
poziomce są oddalone od siebie – jest łagodny. stromo łagodnie

159

07.10.2022 12:01:42
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 159 07.10.2022 12:01:42
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 159