Page 84 - przyroda 4
P. 84

ucho środkowe
       Zmysły umożliwiają kontakt ze światem                                                                                         Narząd słuchu
                                                                                                                                     ucho                                                                         kosteczki
       Wiesz już, że człowiek ma pięć zmysłów: wzrok, słuch, dotyk,                                                                                                                                               słuchowe            nerw
                                                                                                                                                                                                                                      słuchowy
       smak i węch. Odbiór informacji z otoczenia jest możliwy                                                                       Małżowina uszna wychwytuje dźwięki                                 błona
                                                                                                                                                                                                        bębenkowa
       dzięki narządom zmysłów, których komórki przekazują ysłów, których komórki przekazują                                         z otoczenia jako drgania cząstek powietrza.
       dzięki narządom zm
       nerwami właściwą informację do mózgu.                                                                                         Przez przewód słuchowy drgania są przekazywane
                                                                                                                                     do kolejnych elementów ucha. Docierają one
                                                                                                                                     do ślimaka, gdzie są zamieniane na informację
                                                                                                                                     o drganiach przesyłaną nerwem słuchowym
                                                        brew
                                                                                                                                     do mózgu. Mózg przetwarza te informacje w taki                                                       ślimak
                                                        powieka                                                                      sposób, że słyszymy określony dźwięk. Jesteśmy
       Narząd wzroku                             rzęsy                                                                               w stanie odróżnić dźwięki głośne od cichych                                         kanały
       oko                                                                                                                           czy wysokie od niskich, rozpoznać muzykę, słowa   małżowina      przewód            półkoliste
                                                                                                          dno oka
                                                                                                                                     czy odgłosy przyrody. Dodatkowo wiemy, gdzie   uszna             słuchowy
       Wzrok jest naszym najważniejszym zmysłem.                                                                                     znajduje się źródło określonego dźwięku.
       Jak to się dzieje, że widzimy?                 soczewka
       Od każdego przedmiotu odbija się światło,      źrenica                                                                                                                             ucho zewnętrzne                   ucho wewnętrzne
       które w postaci promieni wpada do oka.
       Na dnie oka powstaje obraz, który jest         tęczówka
       przesyłany nerwem wzrokowym do mózgu.
       Tam podlega przetworzeniu. Dzięki pracy
       mózgu widzimy przedmiot takim, jaki jest
       on naprawdę.
                                                                                                       nerw
                                                                                                       wzrokowy                                                                                komórki
                                                                                                                                                                                               węchowe

                                                                                                                                      kubki
                                                                                                                                      smakowe                                                  jama
                                                                                                                                                                                               nosowa





                                                     zakończenia                                                                     Narząd smaku                                                        Narząd węchu
                                                     nerwowe                                                                         język
       Narząd dotyku                                                                                                                                                                                     nos
       zakończenia nerwów w skórze                                                                                                   Na języku znajdują się kubki smakowe, które przekazują
                                                                                                                                     informacje o smaku pożywienia: słodkim, słonym, gorzkim,            W nosie znajdują się komórki węchowe
       Dzięki zakończeniom nerwowym znajdującym                                                                                      kwaśnym i umami. Smaki rozpoznajemy najlepiej, gdy                  wrażliwe na substancje zawarte w powietrzu.
       się w skórze możemy odczuwać ciepło i zimno,                                                                                  pokarmy są ciepłe lub przynajmniej letnie. Bardzo zimne             Zapach wyczuwamy intensywniej
       dotyk, ucisk i ból. Zakończenia nerwowe                                                                                       lub bardzo gorące potrawy osłabiają odczuwanie smaku.               przy głębokim wdechu.
       wrażliwe na dotyk i uścisk są nazywane
       ciałkami czuciowymi. Szczególnie dużo
                                                                                                                                     Zmysły smaku i węchu współdziałają ze sobą, o czym można się przekonać, gdy nos jest zatkany przez katar. Wtedy nie mamy
       zakończeń nerwowych znajduje się
                                                     ciałka                                                                          apetytu, ponieważ na odczuwanie smaku potraw wpływa także ich zapach. Dlatego w czasie przeziębienia wszystko smakuje
       w skórze dłoni, stóp i ust.
                                                     czuciowe                                                                        podobnie. Zmysły te dodatkowo chronią przed zjedzeniem nieświeżej potrawy, która może być groźna dla zdrowia.

                                        82



   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   82                                                       07.10.2022   11:57:05
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   82
                                                                                                              07.10.2022   11:57:05
   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89