Page 33 - wos 8
P. 33
Prawa i obowiązki w rodzinie
Członkowie rodziny mają swoje prawa i obowiązki. Prawa i obowiązki
członków rodziny są ujęte w różnych, wzajemnie się uzupełniających, aktach
prawnych, np. w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Kodeks ten re- Kodeks – usystematyzowany zbiór
guluje kwestie związane z małżeństwem i rodziną. Szczegółowo odnosi się przepisów prawnych, najczęściej
do różnorodnych spraw i problemów związanych z funkcjonowaniem rodzin dotyczących jednej dziedziny prawa.
oraz sprawowaniem przez nie opieki nad małoletnimi. Na przykład omówio-
ne są tam sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej (przysługiwanie, ogranicze-
nie, zawieszenie, pozbawienie władzy), związane ze sprawowaniem opieki
w rodzinach niepełnych, dotyczące opłat na utrzymanie dzieci i wiele innych.
Kodeks stanowi też, że Rodzice […] obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy
rozwój dziecka, przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do
jego uzdolnień (Art. 96. § 1).
Nie zawsze jednak rodziny funkcjonują prawidłowo. Zauważyć trzeba, że
w tzw. rodzinach dysfunkcyjnych procesy socjalizacji zakłócone są przez Dysfunkcyjny – funkcjonujący
różne czynniki. Najczęściej należą do nich alkoholizm jednego rodzica lub w sposób niewłaściwy.
dwojga rodziców, a także przemoc – fizyczna i psychiczna.
Prawa i obowiązki dzieci w rodzinie
Szczególne prawa przysługują w rodzinie jej najmłodszym członkom – dzie-
ciom. W Polsce obowiązuje Konwencja o prawach dziecka, przyjęta Konwencja – umowa
i ratyfikowana przez większość krajów świata. międzynarodowa zawierająca
Konwencja o prawach dziecka zobowiązuje państwa-sygnatariuszy do konkretne ustalenia w jakiejś sprawie.
przestrzegania praw młodych ludzi. Stanowi podstawę przepisów prawnych Ratyfikacja – zatwierdzenie umowy
opracowywanych w poszczególnych krajach. Konwencja w wielu miejscach międzynarodowej przez upoważniony
odnosi się do rodziny. Mówi, że jest ona najlepszym środowiskiem wychowa- do tego organ państwowy.
nia dziecka, a państwo powinno ją w tym procesie wspierać, a nie wyręczać.
Każda rodzina tworzy własny niepisany katalog praw i obowiązków,
w którym uwzględnia się rolę dzieci. Nie może on być sprzeczny z ogólnie
przyjętymi normami społecznymi, a także z regulacjami prawnymi.
Prawa dziecka w rodzinie Obowiązki dziecka w rodzinie
• prawo do wychowywania się w rodzinie • szacunek dla rodziców i posłuszeństwo
i styczności z matką i ojcem, wobec nich,
• prawo do zachowania własnej • pomoc we wspólnym gospodarstwie
godności, wolności i nietykalności domowym, adekwatna do sił fizycznych
osobistej, i duchowych,
• prawo do nauki i rozwoju, wsparcia • dbałość o przestrzeganie zasad
i zrozumienia w rodzinie, prawo współżycia rodzinnego,
do wypoczynku i czasu wolnego, • zachowanie ładu i porządku
nieskrępowanego uczestnictwa w życiu w mieszkaniu,
kulturalnym i artystycznym • odpowiedzialność za własne życie
i zdrowie oraz rozwój psychofizyczny
Podstawowe prawa i obowiązki dziecka w rodzinie.
31