Page 32 - wos 8
P. 32
Wartości
Dzieci, będąc członkami rodziny, uczą się, zarówno przez obserwacje ży-
cia rodzinnego, jak i przez dyskusje z rodzicami, oceniać różne zachowania
i zjawiska, najczęściej w kategoriach: dobre – złe, właściwe – niewłaściwe,
moralne – niemoralne, poszukują tzw. złotego środka. Odwołują się do prze-
ciwstawnych ocen, wyważonych racji. Rodzina jest miejscem przekazywania
Wartości – wszystko to, co jest wartości, czyli tego, co jest najważniejsze w życiu człowieka i społeczeństwa.
dla człowieka cenne, co stanowi cel Przyjęte jest hierarchiczne ujmowanie wartości. Oznacza to, że w rodzinie
ludzkich dążeń, wpływa na ludzkie ukształtowana jest jakaś hierarchia wartości – od najważniejszych do mniej
zachowania. ważnych. Wartościami mogą być: zdrowie, rozwój, samorealizacja, praca,
Hierarchia – tu: kolejność rzeczy, sprawiedliwość, podróże, wykształcenie, dobro ojczyzny, bezpieczeństwo oso-
zagadnień, ustalony porządek (według biste i finansowe, szczęście, spokój, relacje z bliskimi, pieniądze, sport i wiele
jakiegoś kryterium, np. kryterium innych. Można zauważyć, że wśród przykładowo wymienionych wartości są
ważności).
takie, które można zaliczyć do wartości materialnych, i takie, które są niema-
terialne. W poszczególnych rodzinach układ wartości jest różny, co innego
uznają one za ważne i cenne. Układ ten może ulegać zmianie, gdyż różne
sytuacje życiowe mogą się przyczyniać do uznania innej hierarchii wartości.
Najważniejsze wartości w życiu Polaków
(wartości najczęściej wskazywane w odpowiedzi na pytanie o pięć najważniejszych)
rodzina, szczęście rodzinne 80%
zdrowie 55%
spokój 48%
grono przyjaciół 45%
szacunek innych ludzi 42%
uczciwe życie 42%
praca zawodowa 36%
Przeanalizuj podany wykres i spróbuj wiara religijna 28%
ułożyć własną hierarchię składającą pomyślność ojczyzny 23%
się z dziesięciu wartości. Wykorzystaj
też przykładowe wartości podane wolność słowa 18%
w tym podrozdziale. Źródło: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Badanie przeprowadzone w lutym 2019 r.
Wartości wspomagają podejmowanie decyzji i formułowanie celów, sta-
nowią bowiem swego rodzaju drogowskaz, zgodnie z którym człowiek może
rozwijać się, działać. Rozbieżność celów i wartości prowadzi do dyskomfortu
psychicznego i jest źródłem napięć, niepokoju, czasami skutkuje podejmowa-
niem niewłaściwych decyzji. Warto zatem dyskutować o wartościach, kształ-
tować je w zgodzie z własnymi działaniami, zaś działania i decyzje opierać
na wartościach. Należy zauważyć, że funkcjonowanie rodziny na podstawie
przyjętych wartości sprzyja jej stabilizacji, a także rozwojowi w różnych wy-
miarach: kulturowym, emocjonalnym, edukacyjnym, materialnym i innym.
30
