Page 121 - biologia 6

Więcej na temat

Przystosowania wtórne

Niektóre zwierzęta żyją w odmiennym środo-
wisku niż większość przedstawicieli grupy, do
której należą (patrz tab. na s. 118). Przykładowo,
owady są zwierzętami lądowymi, jednak niektóre
z nich, np. kałużnica czy pływak żółtobrzeżek żyją
w wodzie. U zwierząt tych zamiast odnóży krocz-
nych występują odnóża pływne. Stanowią one
przykład przystosowania się zwierząt do środo-
wiska życia i określane są jako przystosowania
wtórne.
Tak samo w grupach kręgowców typowo lądo- Żółw zielony jest gadem żyjącym w morzu, który sprawnie
wych, np. gadów, znajdziemy zwierzęta wtórnie pływa dzięki płetwom
przystosowane do życia w wodzie. Krokodyle
i niektóre żółwie, jaszczurki oraz węże zachowały
cechy organizmów lądowych, ale bardzo dobrze
pływają. Kończyny żółwi morskich (np. żółwia
skórzastego czy żółwia zielonego) są przekształ-
cone w rozłożyste płetwy. Umiejscowienie noz-
drzy i oczu krokodyli (patrz s. 97) na specjalnych
wzgórkach pozwala im na swobodną wymianę
gazową oraz obserwację otoczenia podczas
zanurzenia.
Znamy również ssaki morskie – walenie, delfi ny
i orki – które nie opuszczają środowiska wodnego. Pływacz szary to wieloryb – ma na szczycie ciała otwór
nosowy, przez który prowadzi wymianę gazową
Mają opływowy kształt, ich przednie kończyny są
przekształcone w płetwy, a tylne – całkowicie zre-
dukowane. Na końcu ciała wykształciły poziomo
ustawioną płetwę, która pełni funkcję głównego
narządu ruchu. Płetwy występują także u ssaków
wodno-lądowych, takich jak foki, uchatki i morsy.
Należy wspomnieć także o ptakach, które
utraciły zdolność lotu, to np. świetnie pływające
pingwiny o wiosłowatych skrzydłach, które mają
błonę pławną między palcami kończyn tylnych.
Do nielotów zaliczamy także strusie czy kiwi
o zredukowanych skrzydłach i dobrze rozwinię- Strusie czerwonoskóre zalicza się do największych lądowych
tych kończynach tylnych. ptaków; są nielotami, ale bardzo szybko biegają

119
119

0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 119 04.06.2019 11:34:19