Page 123 - biologia 6
P. 123

Zwierzęta wodne                                       Zwierzęta lądowe

                                            Przystosowania do temperatury otoczenia
           Temperatura otoczenia wpływa na aktywność życiową zwierząt i ich występowanie. Między innymi od temperatury zależy
            prawidłowe przeprowadzanie procesów życiowych przez organizmy. Powłoka ciała u zwierząt stałocieplnych pomaga
                                 w regulowaniu i utrzymywaniu temperatury ciała na stałym poziomie.
           •   zmiennocieplność              •   zmiennocieplność
              – bezkręgowce                     – bezkręgowce
              – kręgowce (ryby)                 – kręgowce (płazy, gady)
           Temperatura ciała zwierzęcia jest
           dostosowana do temperatury        •   stałocieplność
           otoczenia, które jest pod tym        – kręgowce (ptaki, ssaki)
           względem stabilne. W zbyt niskiej    Zwierzęta stałocieplne utrzymują stałą temperaturę ciała niezależnie od
           lub zbyt wysokiej temperaturze       temperatury otoczenia. Dzięki temu rozprzestrzeniły się na całej kuli ziemskiej,
           otoczenia następuje spadek           występują we wszystkich strefach klimatycznych. W większości pozostają
           aktywności zwierzęcia.               aktywne przez cały rok.

                                                      Narządy oddechowe
           Zwierzęta o małych rozmiarach prowadzą wymianę gazową całą powierzchnią organizmu przez wilgotną powłokę ciała,
             np. wiele bezkręgowców (parzydełkowce, wolno żyjące płazińce, nicienie czy niektóre pierścienice). Większe zwierzęta
                                                wykształcają narządy oddechowe.
           •   skrzela bezkręgowców          •   tchawki (owady)
              (skorupiaki, niektóre pierścienice   •   płucotchawki (pajęczaki)
              i mięczaki)                    •   ukrwiona ściana ciała nazywana płucem (niektóre mięczaki)
           •   skrzela kręgowców (ryby)      •   płuca (kręgowce)








                                                   płuca          płuca          płuca z workami        płuca
                                                 workowate      gąbczaste         powietrznymi     pęcherzykowate
                                                   (płazy)        (gady)             (ptaki)            (ssaki)





           Gromady              Zapłodnienie                     Miejsce rozwoju zarodka              Typ rozwoju
           kręgowców
                        zewnętrzne (kostnoszkieletowe) lub   u większości w jajach mających galaretowate
           Ryby                                                                                    prosty lub złożony
                        wewnętrzne (chrzęstnoszkieletowe)  osłonki – ikra (zwierzęta jajorodne)
                        zewnętrzne (bezogonowe) lub    głównie w jajach mających galaretowate
           Płazy                                                                                   złożony
                        wewnętrzne (ogoniaste i beznogie)  osłonki – skrzek (zwierzęta jajorodne)

                                                       w jajach z błonami płodowymi, u większości
           Gady         wewnętrzne                     mających skórzastą, miękką osłonkę (zwierzęta   prosty
                                                       jajorodne lub jajożyworodne)
                                                       w jajach z błonami płodowymi mających
           Ptaki        wewnętrzne                                                                 prosty
                                                       twardą, wapienną skorupkę (zwierzęta jajorodne)
                                                       u większości wewnątrz ciała matki, osłonięte
           Ssaki        wewnętrzne                     błonami płodowymi (zwierzęta żyworodne)     prosty


                                                                                 121



   0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd   121                                                                     04.06.2019   11:34:20
   118   119   120   121   122   123   124   125   126   127   128