Page 105 - biologia 7
P. 105

Czym różni się powietrze wdychane od wydychanego?                          Ciekawe!

          Powietrze wdychane i wydychane różnią się od siebie zawartością gazów od-  Dorośli ludzie wykonują ok. 16 odde-
          dechowych (tlenu i dwutlenku węgla) oraz pary wodnej (il. 4.5). Powietrze   chów na minutę, a więc w ciągu doby
                                                                                     średnio ok. 23 tys. wdechów i tyle samo
          wdychane ma taki skład jak powietrze atmosferyczne, w którego objętości tlen   wydechów. Noworodki i niemowlęta od-
          stanowi ok. 21%, a dwutlenek węgla – 0,04%.                                dychają szybciej niż osoby dorosłe. Wy-
             W krwi przepływającej w naczyniach krwionośnych oplatających pęche-     konują od 40 do 60 oddechów na minu-
          rzyki  płucne  stężenie  tlenu  jest  niskie,  zaś  dwutlenku  węgla  –  stosunkowo   tę. Ile wobec tego wykonują ich w ciągu
          wysokie. W pęcherzykach płucnych wypełnionych wdychanym powietrzem         doby?
          stężenie tlenu jest wysokie, a dwutlenku węgla – niskie. Ta różnica stężeń ga-
          zów oddechowych powoduje, że tlen przenika ze światła pęcherzyka płucnego
          do krwi, a dwutlenek węgla – z krwi do światła pęcherzyka płucnego.

                       powietrze wdychane                                  powietrze wydychane
                            0,04%    0,96%                                     5,04%     0,96%


                                                               azot
                             21%                                                16%

                                                               tlen

                                        78%                    dwutlenek                    78%
                                                               węgla
                                                               inne
                                                               gazy


         4.5    Skład chemiczny powietrza wdychanego i wydychanego

                 Porównaj skład chemiczny powietrza wdychanego i wydychanego. Jakie dostrzegasz różnice?


          Wymiana gazowa w tkankach
          Tlen, który z powietrza w pęcherzykach płucnych dostał się do naczyń krwio-
          nośnych, jest rozprowadzany wraz z krwią po całym organizmie. W tkankach
          odbywa się drugi etap wymiany gazowej. Tlen z krwi przenika do tkanek,     Wymiana gazowa – polega
          a dwutlenek węgla z tkanek – do krwi (il. 4.6).                            na przenikaniu tlenu z powietrza
                                                                                     wypełniającego pęcherzyki
          krew odtlenowana             komórki ciała               krew utlenowana   płucne do krwi, a z niej do tkanek,
                                                                                     oraz dwutlenku węgla z tkanek do krwi,
                                                                                     a z krwi do powietrza w pęcherzykach
                                                                                     płucnych.




                                                                  naczynie
                                                                  włosowate tkanki




         4.6    Kierunek transportu tlenu i dwutlenku węgla w tkankach

                                                                                   103



                                                                                                              06.12.2022   16:40:34
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   103
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   103                                                              06.12.2022   16:40:34
   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110