Page 110 - biologia 7
P. 110

Więcej na temat                       5,4
                                                     maksymalny
                                                     wdech
        Całkowita pojemność płuc                                                Pojemność zapasowa wdechowa,
                                                                                czyli ilość powietrza, którą można zaczerpnąć przy
        Pojemność płuc ma wiele znaczeń.                                        maksymalnym wdechu – 2,5 dm . 3
        Wcześniej opisywaliśmy pojemność          Pojemność życiowa
        życiową płuc, która wynosi od 4,0     Całkowita pojemność płuc  2,9     Pojemność oddechowa, czyli ilość powietrza
        do 4,5 dm . Część powietrza zalega                                      wymieniana podczas spokojnego wdechu
                 3
                                                                                             3
        stale w płucach. Pojemność zalega-    2,4                               i wydechu to 0,5 dm .
        jąca razem z pojemnością życiową                                        Pojemność zapasowa wydechowa, czyli ilość
        płuc stanowi całkowitą pojemność             maksymalny                 powietrza, którą można usunąć przy pogłębionym
                                                     wydech
        płuc, która wynosi od 5,0 do 6,0 dm .    1,2                            wydechu – 1,2 dm . 3
                                         3
        Badając płuca, określa się także                                        Pojemność zalegająca, czyli ilość powietrza,
        inne parametry. Przedstawiono je                                        która zawsze znajduje się w płucach – 1,2 dm . 3
        na wykresie dla osoby o całkowitej     0
        pojemności płuc 5,4 dm .            Wykres z badania spirometrem z objaśnieniem wskazywanych wielkości
                              3




                                            Co szkodzi układowi oddechowemu?
                                            Wraz z wdychanym powietrzem do układu oddechowego trafi ają wszystkie
                                            jego zanieczyszczenia: biologiczne, pyłowe i przemysłowe (tab. 4.1).

                                            Tabela 4.1    Rodzaje zanieczyszczeń powietrza


                                                                   Zanieczyszczenia powietrza

                                                   biologiczne              pyłowe               przemysłowe

                                             •  wirusy               •  naturalne           •  zależne od rodzaju
                                             •  bakterie i ich         – pyły z wybuchów      przemysłu
                                               przetrwalniki             wulkanów, pożarów,
                                             •  zarodniki grzybów        wietrzenia skał
                                             •  pyłki roślin nasiennych  •  antropogeniczne:
                                                                       – produkty spalania
                                                                         paliw kopalnych
                                                                         (używanych
        Smog – sztuczne zamglenie wywołane                               do ogrzewania
        zanieczyszczeniami powietrza, takimi                             mieszkań
        jak spaliny i pyły.                                              i w transporcie
                                                                         samochodowym)
                                                                       – pyły ze ścierających
                                                                         się opon i klocków
                                                                         hamulcowych


                                               Spaliny i pyły ze ścierających się opon i klocków hamulcowych, sadza,
                                            gazy pochodzące ze spalania paliw kopalnych (głównie tlenki węgla, tlenki
                                            siarki i tlenki azotu w połączeniu z parą wodną) są często przyczyną smogu.
                                            Jest on widoczny jako sztuczne zamglenie nad miastami i wsiami. Smog szko-
        4.7   Smog                          dzi zdrowiu ludzi i zwierząt.

                                      108



                                                                                                              06.12.2022   16:40:46
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   108                                                              06.12.2022   16:40:46
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   108
   105   106   107   108   109   110   111   112   113   114   115