Page 138 - biologia 7

Autodestrukcyjne działanie układu odpornościowego

Kluczową właściwością układu odpornościowego jest zdolność odróżniania własnych komórek od innych organizmów
lub ich elementów. W tym celu komórki układu odpornościowego przechodzą specjalny trening. Te z nich, które nie
nabędą umiejętności odróżniania własnych antygenów od obcych, są usuwane, zanim staną się aktywne. Jednak czasa-
mi dochodzi do zaburzenia działania układu odpornościowego. Wtedy zaczyna on zwalczać własne komórki i tkanki,
co prowadzi do ich uszkodzenia lub zniszczenia. Istnieje wiele chorób, które są skutkiem takiego zaburzenia (tab. 5.1).

Tabela 5.1 Choroby rozwijające się na skutek ataku układu odpornościowego na własny organizm określa się jako
autoimmunologiczne lub autoagresywne

Choroba Atakowany narząd Objawy

reumatoidalne głównie stawy • zapalenie stawów
zapalenie • ból i sztywność, najczęściej dotycząca kończyn
stawów • obrzęk i deformacje stawów

cukrzyca typu I trzustka (komórki produkujące • częste oddawanie moczu
insulinę odpowiedzialną za • wzmożone pragnienie, nadmierne spożywanie płynów
stabilizację poziomu cukru • osłabienie i senność
w organizmie) • zmiany nastroju
choroba tarczyca • zapalenie tarczycy
Hashimoto • powiększenie tarczycy
• obecność guzków na tarczycy
• uczucie zimna
• osłabienie i senność
• zwiększenie masy ciała
• zmiany nastroju
celiakia jelito cienkie (kosmki jelitowe • zaburzenia układu pokarmowego, w tym biegunki, bóle brzucha
odpowiedzialne za wchłanianie • powiększenie objętości brzucha, wzdęcia
substancji odżywczych z pokarmu) • obniżona masa ciała
• zaburzenia wzrostu

W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź się!

Zaburzenia układu odpornościowego to m.in. 1 Jakie są przyczyny alergii? Odpowiedz na pytanie
niedobory odporności i nadwrażliwość układu i podaj przynajmniej 5 przykładowych objawów.
odpornościowego.
2 Przedstaw podobieństwa i różnice między alergią
AIDS to choroba wywołana przez wirus HIV, której a wstrząsem anafi laktycznym.
towarzyszy nabyty niedobór odporności. Obecnie
AIDS pozostaje chorobą nieuleczalną. 3 Wymień przyczyny AIDS i wyjaśnij, jak unikać tej
choroby.
Alergia to nadmierna reakcja układu
odpornościowego na substancję określaną jako 4 Na podstawie dostępnych danych przygotuj
alergen. Do alergenów należą m.in. pyłki traw, sierść mapę prezentującą liczbę zachorowań na AIDS
zwierząt i niektóre pokarmy. na poszczególnych kontynentach. Omów możliwe
przyczyny zjawiska.
Gwałtowna reakcja układu odpornościowego na
alergen może spowodować wstrząs anafi laktyczny. 5 Podaj przykłady chorób autoagresywnych.
Wymaga on natychmiastowej pomocy medycznej.

136

06.12.2022 16:41:41
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 136 06.12.2022 16:41:41
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 136