Page 20 - biologia 7
P. 20

Elementy budowy kości

                                            W substancji międzykomórkowej tkanki kostnej znajdują się drobne komórki.
                                            Ze względu na sposób ich rozmieszczenia wyróżnia się 2 rodzaje tkanki ko-
                                            stnej – zbitą i gąbczastą. Tkanka zbita występuje m.in. w trzonach kości dłu-
                                            gich, a także stanowi zewnętrzną powierzchnię kości płaskich. Tkanka gąb-
                                            czasta znajduje się m.in. w nasadach kości długich, wewnątrz kości płaskich,
                                            w miednicy oraz trzonach kręgów. Za ochronę i odżywianie kości odpowiada
                                            okrywająca je błona – okostna. Zawiera ona naczynia krwionośne, które do-
                                            cierają w głąb tkanki kostnej (il. 1.6).





                                                                                    W tkance kostnej zbitej komórki kostne
                           trzon
                                                                                    odkładają substancje mineralne wokół
                                                                                    kanałów, w których znajdują się nerwy
                                                                                    i naczynia krwionośne. Dlatego w tkance
                                                                                    tej powstają charakterystyczne okręgi.

                                                                                    Tkanka kostna gąbczasta ma luźną
                                                                                    strukturę. Komórki kostne wydzielają
                                                                                    substancje mineralne, które układają
                                                                                    się w cienkie sztywne belki krzyżujące
                                                                                    się ze sobą.
                    nasada          naczynie krwionośne
        1.6    Kości długie są zbudowane z 2 rodzajów tkanki kostnej. Ich trzony są okryte okostną, a nasady – tkanką chrzęstną





        Przekonaj się
                                                                                   Trzeba wiedzieć
        Rola białek budujących kość                                                Białka są wrażliwe na działanie
                                                                                   wysokiej temperatury i pod jej
                                                                                   wpływem tracą swoje właściwości.
        Pytanie badawcze:    Jaką rolę pełnią białka w kości?
        Hipoteza:            Białka zapewniają elastyczność kości.

        Potrzebne materiały:  2 kości (np. drobiowe, oczyszczone z mięsa), palnik gazowy, szczypce, talerzyk.

        Uwaga: Zachowaj ostrożność podczas pracy z palnikiem!

        Przebieg doświadczenia:
         1   Jedną kość połóż na talerzyku (próba kontrolna). Drugą chwyć szczypcami i trzymaj nad palnikiem do momentu,
             aż zacznie się palić (próba badawcza).
         2   Odłóż kość na talerzyk i poczekaj, aż wystygnie. Następnie obejrzyj ją i delikatnie wygnij.


        Wynik obserwacji:    Opisz, co się stało. Czym się różni kość poddana wysokiej temperaturze od tej w próbie kontrol-
                             nej? W jaki sposób zmieniły się jej właściwości?

        Wniosek:             Sformułuj go i zapisz w zeszycie.

                                       18



                                                                                                              06.12.2022   16:38:29
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   18                                                               06.12.2022   16:38:29
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   18
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25