Page 109 - biologia 8

Produktywność ekosystemów EKOSYSTEM ŚREDNIA PRODUKCJA BIOMASY (g/m /rok)
2

Ekosystemy w zależności od różnorodności występujących w nich gatunków mokradła 3000
i zagęszczenia ich populacji mają różną produktywność, czyli tempo rafy koralowe 2500
powstawania w nich nowej biomasy (inaczej tempo przybywania materii wilgotne lasy równikowe i podzwrotnikowe 2200
organicznej). Przy określaniu produktywności ekosystemu często nawiązuje się
do pojęcia produkcji pierwotnej, czyli ilości materii organicznej wytwarzanej las liściasty klimatu umiarkowanego 1300
przez producentów na danej jednostce powierzchni (m ), lub w danej jednostce objętości (m ), sawanna 900
2
3
w jednostce czasu (rok) – g/m /rok lub g/m /rok. Produktywność może być także wyrażona
3
2
jako skumulowana energia w dżulach (J) – J/m /rok lub J/m /rok. Produkcja wtórna to materia tajga 800
3
2
organiczna gromadzona w ciałach konsumentów i destruentów. uprawy rolne 650
step 600
Najwięcej substancji organicznych
wytwarzają te ekosystemy, w których PIRAMIDA ENERGII jeziora 400
znajduje się optymalna ilość substancji
mineralnych i które mają dostęp tundra 140
do energii słonecznej. W wypadku rekin rogatek
ekosystemów lądowych istotna jest KONSUMENCI III wody otwartego oceanu 125
także dostateczna ilość wody. Dlatego pustynie 3
do bardzo produktywnych ekosystemów 0 1000 2000 3000
zalicza się mokradła, ciepłe, płytkie morza ryba szafirek
z rafami koralowymi oraz wilgotne lasy KONSUMENCI II
równikowe i podzwrotnikowe. Z kolei Źródło: Primary productivity of the biosphere, ed. H. Lieth, R.H. Whittaker, Berlin–Heidelberg–Nowy Jork 1975
najuboższymi ekosystemami z uwagi
na trudne warunki życia są pustynie KONSUMENCI I produkcja zooplankton Wielka Rafa Koralowa, rozciągająca się wzdłuż północno-wschodnich wybrzeży Australii, jest jednym
(brak wody) i otwarte oceany (brak wtórna z najbogatszych i najbardziej produktywnych ekosystemów na Ziemi. Niestety jego stabilności zagrażają
substancji mineralnych). Proces produkcji zmiany klimatyczne związane ze wzrostem temperatury wody (patrz s. 135).
pierwotnej jest możliwy tylko w tych produkcja
rejonach, gdzie przynajmniej przez część PRODUCENCI pierwotna fitoplankton
roku panują temperatury powyżej 0°C.

McMurdo Dry Valleys na Antarktydzie to zimna pustynia, która jest jednym z najmniej produktywnych ekosystemów.
Średnia roczna temperatura wynosi tam –19,8°C. Wilgotność powietrza jest mniejsza niż 1%. W tak ekstremalnych
warunkach występują jedynie bakterie, nieliczne glony i grzyby.

1. Wyjaśnij pojęcia produkcja pierwotna i produkcja wtórna.
2. Większa produktywność na takiej samej powierzchni występuje w Biebrzańskim Parku Narodowym czy w Tatrzańskim
Parku Narodowym? Uzasadnij swój wybór.

3. Wymień czynniki, które ograniczają produktywność ekosystemu pustyni oraz otwartej toni oceanu.
4. Zastanów się i wyjaśnij, dlaczego produkcja pierwotna jest uzależniona od temperatury powietrza.

107