Page 108 - biologia 8
P. 108

Produktywność ekosystemów                                                                                                 EKOSYSTEM                       ŚREDNIA PRODUKCJA BIOMASY (g/m /rok)
                                                                                                                                                                                                                              2

                          Ekosystemy w zależności od różnorodności występujących w nich gatunków                                                       mokradła                                                                     3000
                          i zagęszczenia ich populacji mają różną produktywność, czyli tempo                                                         rafy koralowe                                                                  2500
                          powstawania w nich nowej biomasy (inaczej tempo przybywania materii                                           wilgotne lasy równikowe i podzwrotnikowe                                                    2200
                          organicznej). Przy określaniu produktywności ekosystemu często nawiązuje się
                          do pojęcia produkcji pierwotnej, czyli ilości materii organicznej wytwarzanej                                    las liściasty klimatu umiarkowanego                                                       1300
        przez producentów na danej jednostce powierzchni (m ), lub w danej jednostce objętości (m ),                                                   sawanna                                                                       900
                                                                                                        3
                                                                 2
        w jednostce czasu (rok) – g/m /rok lub g/m /rok. Produktywność może być także wyrażona
                                                    3
                                       2
        jako skumulowana energia w dżulach (J) – J/m /rok lub J/m /rok. Produkcja wtórna to materia                                                      tajga                                                                       800
                                                                      3
                                                         2
        organiczna gromadzona w ciałach konsumentów i destruentów.                                                                                   uprawy rolne                                                                    650
                                                                                                                                                         step                                                                        600
        Najwięcej substancji organicznych
        wytwarzają te ekosystemy, w których                      PIRAMIDA ENERGII                                                                       jeziora                                                                      400
        znajduje się optymalna ilość substancji
        mineralnych i które mają dostęp                                                                                                                 tundra                                                                        140
        do energii słonecznej. W wypadku                                                              rekin rogatek
        ekosystemów lądowych istotna jest       KONSUMENCI  III                                                                                 wody otwartego oceanu                                                                 125
        także dostateczna ilość wody. Dlatego                                                                                                          pustynie                                                                         3
        do bardzo produktywnych ekosystemów                                                                                                                                    0           1000           2000          3000
        zalicza się mokradła, ciepłe, płytkie morza                                                   ryba szafirek
        z rafami koralowymi oraz wilgotne lasy   KONSUMENCI  II
        równikowe i podzwrotnikowe. Z kolei                                                                                                                           Źródło: Primary productivity of the biosphere, ed. H. Lieth, R.H. Whittaker, Berlin–Heidelberg–Nowy Jork 1975
        najuboższymi ekosystemami z uwagi
        na trudne warunki życia są pustynie     KONSUMENCI  I      produkcja                          zooplankton                     Wielka Rafa Koralowa, rozciągająca się wzdłuż północno-wschodnich wybrzeży Australii, jest jednym
        (brak wody) i otwarte oceany (brak                           wtórna                                                           z najbogatszych i najbardziej produktywnych ekosystemów na Ziemi. Niestety jego stabilności zagrażają
        substancji mineralnych). Proces produkcji                                                                                     zmiany klimatyczne związane ze wzrostem temperatury wody (patrz s. 135).
        pierwotnej jest możliwy tylko w tych                       produkcja
        rejonach, gdzie przynajmniej przez część   PRODUCENCI      pierwotna                          fitoplankton
        roku panują temperatury powyżej 0°C.


         McMurdo Dry Valleys na Antarktydzie to zimna pustynia, która jest jednym z najmniej produktywnych ekosystemów.
         Średnia roczna temperatura wynosi tam –19,8°C. Wilgotność powietrza jest mniejsza niż 1%. W tak ekstremalnych
         warunkach występują jedynie bakterie, nieliczne glony i grzyby.































                                      106
   103   104   105   106   107   108   109   110   111   112   113