Page 112 - biologia 8
P. 112
Przykładem gatunków współegzystujących ze sobą na jednym obszarze
mogą być roślinożercy eksploatujący różne części tej samej rośliny (np. ptaki
i owady, których nisze zazębiają się poprzez zasiedlanie tych samych drzew).
Jeśli nisze ekologiczne 2 gatunków pokrywają się, to między tymi gatunkami
występują silne oddziaływania konkurencyjne.
Tolerancja organizmu
Wartości danego czynnika w środowisku, np. temperatury, zasolenia, wilgot-
ności, nie są stałe. Mogą się zmieniać w pewnym przedziale wielkości. Wa-
hania jego wartości mogą następować w ciągu doby, w rytmie dzień-noc lub
w ciągu roku, np. ze względu na zmianę pór roku. Organizmy, aby przetrwać
w danym środowisku, wykształciły w trakcie ewolucji różne cechy. Umożli-
wiają im one przeżycie mimo zmian poziomu danego czynnika. Cechy ujaw-
niające się w fenotypie są wynikiem zmian powstałych w genomie. Zdolność
Tolerancja ekologiczna – organizmu do życia w zmieniających się warunkach nazywamy tolerancją
zdolność przystosowania się ekologiczną.
organizmu do określonych zmian Każdy gatunek może dostosowywać się do zmian czynników środowiska,
czynników środowiska, bez szkody ale tylko w określonych granicach. Są one wyznaczone przez maksymalną
dla życia i rozwoju.
i minimalną wartość danego czynnika, czyli zakres tolerancji (il. 3.45).
wskaźnik kondycji organizmu
liczba bakterii minimum optimum maksimum dolna górna
granica
granica
tolerancji tolerancji
minimum optimum maksimum
10 20 30 40 wartość czynnika,
temperatura [C ] zakres tolerancji np. temperatury
o
3.46 Wpływ temperatury na 3.45 Krzywa, która wyraża reakcje organizmu na zmiany czynnika ekologicznego,
rozwój bakterii. W temperaturze np. zasolenia, temperatury albo zawartości związków azotowych. Jest ona
20–30°C rozwijają się one wyznaczona 3 głównymi punktami: minimum, optimum i maksimum. Dwie skrajne
najlepiej – jest ona określana jako wartości wyznaczają: minimalną i maksymalną wartość danego czynnika,
optymalna dla ich życia i rozwoju. przy których dany gatunek może przeżyć
Natomiast w temperaturze niższej
niż 20°C i wyższej niż 30°C bakterie Wartość czynnika, przy którym organizm najlepiej funkcjonuje i ma naj-
roz wijają się gorzej albo giną lepsze warunki do rozmnażania, to wartość optymalna. Środowisko ze
wszystkimi warunkami zewnętrznymi występującymi w najkorzystniejszych
wartościach to optimum ekologiczne (il. 3.46). Przekroczenie wartości mi-
nimalnej lub maksymalnej oznacza śmierć dla organizmu.
110
