Page 60 - biologia 8
P. 60

warunki środowiska: zimno i sucho




                                                              małe        małe
               zwierząt —                                     uszy        oczy
                 ssaków
                                                            masywne      grube
                                                              ciało       futro



            cechy organizmów  roślin                     liście                                      okresowe


                                                         w postaci
                                                                                                     zrzucanie
                                                         igieł, pokryte
                                                                                                     liści
                                                         woskami



                                                         symbioza
                                                         z glonami —
                                                         jako porosty
               grzybów                                   wytwarzają
                                                         substancje
                                                         chroniące je
                                                         przed mrozem





        2.20    Niezależnie od tego, czy patrzymy na drapieżnika czy na roślinożercę obszaru okołobiegunowego, widzimy podobne
        cechy. Białe futro, masywne ciało, krótkie uszy nie są wyrazem pokrewieństwa, ale dostosowania do warunków środowiska.
        Rośliny też znajdują sposoby, by się chronić przed nadmiernym parowaniem. Świerk robi to jednak inaczej niż brzoza

                                            Konie są zwierzętami stepowymi
                                            Środowisko wymusza zmiany w organizmach. Dobrym przykładem kierunko-
                                            wych zmian wynikających ze stepowienia terenu, czyli rozwoju zbiorowisk
                                            trawiastych, jest ewolucja koniowatych. Koń jest zwierzęciem trawożer-
                                            nym, które ma kończyny tylko z jednym palcem osłoniętym kopytem. Jednak
                                            w skałach osadowych sprzed 50 mln lat i wcześniejszych naukowcy znaleźli
                                            skamieniałości przodków konia z kończynami cztero- i trzypalczastymi. Z ba-
                                            dań wynika, że były to gatunki występujące w lasach i odżywiające się inaczej
        2.21    Fenek jest dość blisko      niż współczesne konie. Zjadały one liście leśnych roślin.
        spokrewniony z lisem polarnym
                                               Zmiana  środowiska  życia  na  otwarte  obszary  trawiaste  przyczyniła  się
                                            do faworyzowania przez dobór naturalny cechy jednopalczastości
                                            (il. 2.22). Zmniejszenie liczby palców okazało się cechą sprzyjającą szybkie-
        Porównaj 2 gatunki: fenka i lisa polarne-  mu przemieszczaniu się. Dawało możliwość ucieczki przed drapieżnikami.
        go. Wskaż, jakie cechy je różnią. W jaki
        sposób cechy fenka sprawiają, że jest   Redukcję palców do 2 obserwuje się też u strusi (patrz il. 2.13). Pojawienie się
        on przystosowany do środowiska, w któ-  na Ziemi obszarów trawiastych sprzyjało również wielu innym zjawiskom –
        rym występuje?                      np. wykształceniu dwunożności u człowieka oraz ewolucji wiatropylności traw.

                                       58
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65