Page 55 - biologia 8

Zbieżności w budowie i funkcji organizmów, narządów i tkanek uznaje
się za pośredni dowód ewolucji. Są świadectwem tego, że wszystkie orga-
nizmy pochodzą od jednego wspólnego przodka. Jego potomkowie i kolejne
pokolenia zaczęły się coraz bardziej różnić. W końcu doszło do wyodrębnie-
nia się 3 wielkich królestw: roślin, grzybów i zwierząt.
Do pośrednich dowodów ewolucji należą narządy homologiczne, czy-
li takie, które mają wspólne pochodzenie i wspólną budowę wewnętrzną, Jaką nietypową cechę zauważasz, kie-
a ich budowa zewnętrzna może się różnić w zależności od pełnionej funkcji. dy patrzysz na kości stopy strusia? Jak
Ich dobrymi przykładami są kości kończyny dolnej kury, dinozaura i strusia myślisz, dlaczego jego stopa jest od-
(il. 2.13). Zauważ, jak bardzo podobne są ich szkielety. mienna od 2 pozostałych?

A B C
2.13 Narządy homologiczne kury (A), dinozaura (B) i strusia (C)

Jakie organizmy odnoszą sukces ewolucyjny?
Wydawać by się mogło, że skamieniałości starsze powinny być mniejsze
i prostsze niż skamieniałości organizmów młodszych czy tych zwierząt, roś-
lin i grzybów, które żyją obecnie. Jednak ewolucja nie zawsze prowadzi od
organizmów prostych i małych do dużych i złożonych.
W dewonie, czyli ok. 400 mln lat temu, występował porost, który przy-
pominał kolumnę. Mierzył nawet 8 m wysokości. Współcześnie spotykamy
tylko drobne formy – o długości do kilkudziesięciu centymetrów. Występują 2.14 Żyjący niegdyś
one jednak na całym świecie i zajmują wiele różnych siedlisk. Małe formy w Azji gigantopitek wymarł
porostów przetrwały, ponieważ potrafiły dostosować się do zmieniających się prawdopodobnie kilkaset tysięcy
lat temu
warunków środowiska i wykorzystać różne podpory, na których się osadzają.
Duże rozmiary ciała nie zawsze są korzystną adaptacją. Potwierdza to
historia gigantopiteka (il. 2.14) – małpy człekokształtnej, która żyła milion
lat temu. Miał on 3 m wysokości i ważył ponad pół tony. Ze względu na
swoje rozmiary nie miał dużych wrogów. Jednak okazał się niewystarczająco
przystosowany. Wymarł z powodu zmian klimatu i ograniczonego dostępu
do pokarmu w przeciwieństwie do człowieka Homo sapiens – niemal o połowę
niższego i znacznie lżejszego, a więc mającego mniejsze potrzeby energe-
tyczne. 2.15 Drożdże to proste grzyby,
Jak widać, uproszczenie i zmniejszenie ciała również może być wynikiem które są powszechne. Odniosły
ewolucji. Takiej ewolucji podlegają często pasożyty lub drożdże (il. 2.15). więc wielki sukces ewolucyjny

53