Page 59 - biologia 8

W tekście i na ilustracjach przedstawio-
no różne przykłady działania doboru
naturalnego. Podaj warunki środowi-
ska, które przyczyniły się do powstawa-
2.18 Jedną z cech dzięciołów jest 2.19 Żółwie słoniowe mało zmieniały nia opisywanych cech u wymienionych
ogon, który pełni funkcję podpory się ewolucyjnie organizmów.
Wykuwanie dziupli jest zadaniem ptasiej pary. Określone zachowania
zwierząt mogą być cechą dziedziczną i także mogą być utrwalone
przez dobór naturalny. W przypadku dzięciołów takie zachowanie to
wspólna praca nad dziuplą. Dzięki temu osobniki mają więcej potomstwa niż
te, których dziupla jest płytsza.
Innym przykładem działania doboru naturalnego jest powstawanie
dwóch gatunków w miejsce jednego. Na przykład, jeśli ptakom żywiącym się
ziarnami brakuje w środowisku nasion średniej wielkości, a są nadal dostęp-
ne małe i duże nasiona, dobór będzie prowadził do wytworzenia dwóch
różniących się grup ptaków. Jedna z nich będzie miała mniejsze dzioby,
a druga – większe i grubsze. Różnice powstałe między ptakami doprowadzają
do wyodrębnienia się 2 niezależnych gatunków.
Z kolei w bardzo stabilnych warunkach życia – np. na izolowanych
wyspach, gdzie środowisko nie ulega gwałtownym przekształceniom, gdyż nie
pojawiają się tam obce gatunki i nie ma zagrożenia od strony drapieżników Ciekawe!
– cechy będą ulegać niewielkim zmianom, o ile warunki sprzyjają wyda-
niu potomstwa. Taki stabilizujący cechy dobór charakteryzuje żółwie słoniowe
z Galapagos (il. 2.19). Innym przykładem jest skrzypłocz (patrz il. 2.11) – żyje
w głębinach morskich, w których warunki życia także są stabilne.

Jakie cechy organizmów są przydatne w różnych środowiskach?
W środowisku, w którym jest zimno, np. na obszarach okołobiegunowych,
gdzie temperatura najczęściej wynosi poniżej zera, preferowaną cechą zwie- Niekiedy w danych warunkach środo-
rząt jest ochrona przed wychłodzeniem i stratami ciepła. W przypadku roślin wiska dochodzi do wykształcenia pew-
jest to ochrona komórek przed zamarzaniem i wysuszeniem w sytuacji, gdy nych podobnych cech i zachowań u or-
roślina nie może z zamarzniętej gleby pobierać wody, a parowanie z liści po- ganizmów niespokrewnionych ze sobą.
woduje stałą jej utratę, co ostatecznie prowadzi do śmierci. Na obszarach Przykładem jest kucie dziupli w drewnie.
takich niespokrewnione ze sobą organizmy będą miały podobne cechy – sta- Niezależnie pojawiło się u tak różnych
nowiące odpowiedź na chłód i suszę (il. 2.20). Wśród żyjących tam organi- ptaków, jak dzięcioły i sikory czarno-
zmów wskutek działania doboru naturalnego przeżywały osobniki z genami główki. Wyodrębnienie podobnych cech
lub zachowań u grup osobników niespo-
decydującymi o występowaniu tych cech. Mogły one przekazać je potomstwu krewnionych zazwyczaj jest obserwowa-
i dzięki temu przystosowania te stawały się powszechne. Całkowicie odmien- ne, gdy organizmy przystosowują się do
ne cechy mają organizmy z obszarów suchych i gorących (il. 2.21). tych samych cech środowiska.

57