Page 88 - biologia 8

Ciekawe! Pasożytnictwo – życie kosztem innych

Pasożytnictwo to zależność między organizmami różnych gatunków, w któ-
rej jeden jest żywicielem i ponosi szkodę, a drugi, zwany pasożytem, czer-
pie korzyść (najczęściej pożywienie), bez której nie mógłby utrzymać się przy
życiu. Pasożyt jest zależny od swego żywiciela i pozostaje z nim w ścisłym
związku przez całe życie lub przez jego część. Pasożyty mogą pobierać i tra-
wić cząstki stałe albo też wchłaniać substancje organiczne zawarte w płynach
ciała czy tkankach żywiciela. Niektóre pasożyty w trakcie rozwoju zmieniają
żywicieli. Pasożytnictwo może przynosić żywicielowi niewielkie szkody. Nie-
Specyficznym typem pasożytnictwa jest
pasożytnictwo lęgowe. Polega ono na kiedy zaś wywołuje choroby. Komórki żywiciela są niszczone lub poddawane
tym, że niektóre ptaki nie wysiadu- działaniu toksycznych produktów przemiany materii pasożyta. Mimo nieko-
ją swoich jaj, lecz składają je w gniaz- rzystnego oddziaływania pasożytów na żywicieli na ogół jest zachowywana
dach innych ptaków. Pasożyty lęgowe między nimi pewna równowaga, zwłaszcza jeśli jest to żywiciel ostateczny.
wykształciły liczne przystosowania do Pasożyt na ogół nie doprowadza do jego śmierci. Wskutek pasożytnictwa giną
takiej strategii rozrodu. Są to m.in. zdol-
ność do szybkiego składania jaj, dosto- przeważnie osobniki mało odporne, gorzej przystosowane i słabe.
sowanie barwy i wielkości jaj do barwy Pasożyt żyje na powierzchni żywiciela lub wewnątrz jego ciała.
i wielkości jaj przybranych rodziców czy
szybkie tempo rozwoju piskląt. Jednym Pasożyty zewnętrzne
z przykładów pasożyta lęgowego jest Pasożyty zewnętrzne wykazują wiele przystosowań, które ułatwiają im
kukułka.
prowadzenie odpowiedniego trybu życia. Pasożytnicze bezkręgowce to prze-
ważnie małe organizmy z aparatami gębowymi kłująco-ssącymi lub tnąco-li-
żącymi. Są wyposażone w czepne pazurki, przyssawki i mają struktury służą-
ce do gromadzenia krwi. Pasożytami zewnętrznymi w królestwie zwierząt są
m.in. wszy, pchły, kleszcze (il. 3.9) i pluskwy. Wśród grzybów są to np. pasoży-
tujące na roślinach buławinki czerwone (il. 3.10) i mączniaki. Z kolei w króle-
stwie roślin przykładem pasożyta jest kanianka (il. 3.11).

Wesz Pchła Kleszcz
3.9 Przykłady pasożytów zewnętrznych królestwa zwierząt

Podaj żywicieli pasożytów przedstawio-
nych na ilustracjach. W razie potrzeby 3.10 Grzyb buławinka czerwona 3.11 Kanianka ssawkami pobiera
skorzystaj z dodatkowych źródeł wiedzy. wytwarza czarne przetrwalniki z żywiciela soki roślinne

86