Page 121 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP

4.3 Zapisywanie i odczytywanie przebiegu reakcji chemicznej

Podejmij temat z Ile atomów wodoru i tlenu potrzebnych jest do stworzenia cząsteczki wody?

Do czego służy równanie reakcji chemicznej?
Wiesz już, że każdy proces chemiczny, w wyniku którego powstają nowe sub-
stancje, wymaga wykorzystania innych substancji, które ulegną reakcji che-
micznej. Liczby wykorzystanych substratów i powstających produktów
w danej reakcji chemicznej są w równowadze. Liczba atomów pierwiast-
ków chemicznych tworzących substraty przed reakcją chemiczną jest równa
liczbie atomów tworzących produkty reakcji chemicznej. Zapis przemiany
chemicznej nazywamy równaniem reakcji chemicznej. Symbol strzałki
w równaniu reakcji chemicznej wskazuje kierunek przemiany.

Co oznaczają cyfry w zapisach chemicznych?

Pisząc wzory substancji, często – poza symbolami pierwiastków chemicz-
nych – używamy cyfr. W celu opanowania zapisu równań reakcji chemicz-
nych trzeba rozumieć, co te cyfry oznaczają. W dziale „Jak to jest połączone”
omawialiśmy już znaczenie indeksu stechiometrycznego. Teraz dowiesz Indeks stechiometryczny – cyfra
się, czym jest współczynnik stechiometryczny. Nie zapisujemy indeksów w dolnym indeksie, zapisana zaraz za
i współczynników stechiometrycznych oznaczających pojedynczy atom lub symbolem pierwiastka chemicznego,
cząsteczkę. oznaczająca liczbę danych atomów lub
jonów we wzorze związku chemicznego.

2H O 1C O Współczynnik stechiometryczny
– liczba przypisana do konkretnego
3Na 2 1 1 2 reagenta, określająca, w jakiej proporcji
2 ∙ 2 2 ∙ 1 1 ∙ 1 1 ∙ 2 uczestniczy on w reakcji z innymi
reagentami (wszystkimi substancjami
dwie cząsteczki wody, w których jedna cząsteczka tlenku
skład wchodzą: węgla(IV), w której skład biorącymi udział w reakcji chemicznej).
trzy atomy sodu cztery atomy wodoru wchodzą:
dwa atomy tlenu jeden atom węgla
dwa atomy tlenu

Jak zapisujemy w równaniach reakcji
niektóre pierwiastki gazowe?
W równaniach reakcji posługujemy się symbolami pierwiastków chemicznych
i wzorami związków chemicznych. Musimy pamiętać, że część pierwiastków
występuje w stanie wolnym w formie cząsteczek. Dlatego gdy chcemy wpisać
tlen w równaniu reakcji chemicznej, nigdy nie zapisujemy samego symbolu Pierwiastki chemiczne, które występują
O, tylko wzór cząsteczki tlenu O . Podobnie jest też z wodorem, azotem, flu- w stanie wolnym w postaci cząsteczek
2
orem, chlorem, bromem i jodem. dwuatomowych: H , O , N , Cl , F , Br , I .
2 2 2 2 2 2 2
119