Page 19 - chemia_k8
P. 19

Skąd wiemy, czy dany wodorotlenek rozpuszcza się w wodzie?

          Chemik podczas pracy w laboratorium zawsze może wykonać doświadcze-
          nie, w którym oceni rozpuszczalność substancji w wodzie. Celem ułatwienia
          mu pracy przygotowano tabelę rozpuszczalności wybranych substancji w wo-
          dzie. Poniżej przedstawiono jej fragment dotyczący wodorotlenków.



                                                 Kation
                          Na +   K +   Mg 2+  Ca 2+   Fe 2+  Fe 3+  Cu 2+  Pb 2+

           Anion   OH −    R      R      N      T      N      N      N      N

          Legenda
          R – substancja rozpuszczalna
          T – substancja trudno rozpuszczalna (rozpuszcza się w niewielkiej ilości)
          N – substancja nierozpuszczalna (praktycznie się nie rozpuszcza)

             Ważne było zapoznanie się ze wzorem ogólnym wodorotlenków. Ich budo-
          wa potwierdza, że w sieci krystalicznej kationy nie mogą występować bez anio-
          nów. Zgodnie z tą regułą odszukuje się informacje dotyczące rozpuszczalności
          w wodzie związków o budowie jonowej. Należy odnaleźć odpowiedni kation
          metalu (kolumna) i anion wodorotlenkowy (rząd). Wspólna komórka tabeli,
          w której łączą się oba jony, jednoznacznie określa stopień rozpuszczalności.
          Kryterium liczbowe, czy substancja rozpuszcza się w wodzie, przyjęliśmy dla
          20℃. Uznaje się, że dany związek chemiczny jest:
          •  rozpuszczalny – jeśli w 100 g wody rozpuszcza się więcej niż 1 g sub-
             stancji,
          •  trudno rozpuszczalny – jeśli w 100 g wody rozpuszcza się od 0,1 do
             1 g substancji,                                                         Na podstawie tabeli rozpuszczalności
          •  nierozpuszczalny – jeśli w 100 g wody rozpuszcza się mniej niż 0,1 g    oceń stopień rozpuszczalności wodoro-
             substancji.                                                             tlenku miedzi(II).




          W skrócie                                             Czy już umiesz? Sprawdź się!


              Wodorotlenki – związki, w których skład wchodzą    1   Korzystając z dostępnych źródeł wiedzy, podaj nazwy
              kationy metalu i aniony wodorotlenkowe. Mają          zwyczajowe przedstawionych wzorem sumarycznym
              budowę jonową i są substancjami stałymi.              wodorotlenków: NaOH, Ca(OH) , Mg(OH) , Ba(OH) .
                                                                                                                   2
                                                                                                 2
                                                                                                          2
              Zasady – wodne roztwory wodorotlenków metali       2   Ustal nazwy systematyczne wodorotlenków
              1 lub 2 grupy (za wyjątkiem berylu).                  na podstawie wzorów sumarycznych: Ca(OH) ,
                                                                                                             2
                                                                    Al(OH) , Co(OH) , Cu(OH) , Sn(OH) , Cr(OH) ,
                                                                           3
                                                                                    2
               Ogólny wzór sumaryczny wodorotlenków ma postać       Pb(OH) , Zn(OH) , Sr(OH) . 2     2        3
                                   a
                                               I                           2        2        2
                                  M(OH)  a                       3  Skorzystaj z internetu, żeby odpowiedzieć na pytanie:
              gdzie  a oznacza wartościowość metalu, co równe jest   Jak się zmienia rozpuszczalność wodorotlenku
              liczbie grup wodorotlenowych.                         wapnia w wodzie w zależności od temperatury?
                                                                                   17



   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   17                                                           10.06.2021   11:47:32
                                                                                                              10.06.2021   11:47:32
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   17
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24