Page 22 - chemia_k8

Doświadczenie 2.

Działanie sodem i potasem na wodę w obecności roztworu fenoloftaleiny

Sprzęt: dwie probówki, statyw na probówki, pipety Pasteura z podziałką, łyżeczki, pęseta, skalpel, połowa szalki
Petriego wyłożona chłonną bibułą, łuczywo, zapałki

Odczynniki: sód, potas, woda, roztwór fenoloftaleiny
Wykonanie:
• Na wyłożoną bibułą połowę szalki zapalone łuczywo
Petriego połóż kawałek sodu.
• Odkrój niewielką porcję, wielkości
połowy ziarna grochu.
• Czynności powtórz dla potasu.
Postaraj się, aby porcje obu metali sód potas
były zbliżonej wielkości.
• Wlej do dwóch probówek po około
3
2 cm wody i dodaj kilka kropel
roztworu fenoloftaleiny.
• Do pierwszego naczynia wrzuć
kawałek sodu. Zbliż do wylotu
zapalone łuczywo.
• Następnie wprowadź kawałek
potasu do drugiej probówki.
Po chwili zbliż zapalone łuczywo woda i roztwór woda i roztwór
fenoloftaleiny
fenoloftaleiny
do wylotu naczynia.
Obserwacje: Sód i potas wrzucone do wody z roztworem fenoloftaleiny unoszą się na powierzchni. Kawałki metali się
zmniejszają. Czasami na kawałku potasu pojawia się płomień. Po niedługim czasie metale całkowicie
zanikają. Zawartość naczyń przybiera barwę malinową. W obu przypadkach wydziela się bezbarwny,
bezwonny gaz. Zbliżając zapalone łuczywa do wylotów probówek, słyszymy dźwięk przypominający
„pyknięcie”. Zawartość naczyń staje się ciepła.
Wnioski: Sód i potas należą do metali bardzo aktywnych. W wyniku ich reakcji z wodą wydziela się wodór –
świadczy o tym usłyszane „pyknięcie”. Malinowe zabarwienie dowodzi, że otrzymano roztwór o odczynie
zasadowym.

W wyniku działania metali na wodę zaszły reakcje chemiczne zgodne z poniższymi równaniami.
I probówka: 2Na + 2H O 2NaOH + H ↑
2 2
II probówka: 2K + 2H O 2KOH + H ↑
2
2
W wyniku doświadczenia otrzymano zasadę sodową (I probówka) i zasadę potasową (II probówka) – czyli
wodne roztwory wodorotlenku sodu i wodorotlenku potasu.

Uwagi: Porcjowanie odczynników powinna wykonywać osoba dorosła.

Na podstawie przeprowadzonego doświadczenia przedstawmy słowny za-
pis schematu reakcji metalu 1 grupy układu okresowego z wodą.

20

10.06.2021 11:47:36
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 20
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 20 10.06.2021 11:47:36