Page 86 - chemia_k8

3.1 Węgiel, źródła węglowodorów

Podejmij temat

Z czym kojarzy ci się substancja na
zdjęciu?

Co to jest chemia organiczna
Omówione w poprzedniej klasie treści dotyczyły zagadnień z chemii nie-

Chemia organiczna − nauka organicznej. Bardzo ważną dziedziną nauk przyrodniczych jest też chemia
o związkach węgla. organiczna. Pierwotnie była to nauka o związkach, które wytwarzane są
przez organizmy żywe. Sądzono, że niektóre substancje mogą powstać tylko
w istotach żywych i nie da się ich zsyntezować w warunkach laboratoryjnych.
Przełomem okazała się synteza mocznika, której dokonał w 1828 roku nie-
Czy pamiętasz z lekcji biologii, co to jest miecki chemik Friedrich Wöhler (czyt. fridriś wyla). Zapoczątkował on tym
mocznik? samym nowe spojrzenie na tę dziedzinę chemii. Współcześnie chemia orga-
niczna oznacza naukę o związkach węgla. Od połowy XIX wieku synteza
substancji organicznych rozwinęła się na ogromną skalę i dziś nie jesteśmy
w stanie żyć bez produktów takich reakcji chemicznych. Spójrzmy na swo-
je otoczenie. Ubranie, plecak, zawartość piórnika, stół, a nawet żywność –
wszystko to produkty (czasami pośrednie) syntez organicznych.

Węgiel − pierwiastek życia
Skoro chemia organiczna to nauka o związkach węgla, to przypomnijmy sobie
kilka podstawowych informacji na temat tego pierwiastka chemicznego. Atom
węgla zbudowany jest z jądra atomowego, w którego skład wchodzi 6 neu-
tronów i 6 protonów, a także ze strefy pozajądrowej (6 elektronów). Węgiel
(z łac. carboneum) z innymi pierwiastkami łączy się wiązaniami dzięki swoim
liczba atomowa symbol
4 elektronom walencyjnym. Tworzy wiązania kowalencyjne z innymi atoma-
mi, uwspólniając elektrony.
Znamy już takie substancje, jak tlenek węgla(II) i tlenek węgla(IV), kwas
C węglowy czy jego sole nazywane węglanami – są to przykłady związków che-

6 micznych zawierających węgiel, ale zaliczanych do związków nieorganicz-
Węgiel nych. Wkrótce, gdy poznasz związki organiczne, zauważysz, że ich cząsteczki
są zbudowane zazwyczaj z kilku rodzajów pierwiastków. Węgiel w ich przy-
12,01 padku jest pierwiastkiem numer jeden, obok często pojawiają się wodór, tlen,

azot i siarka. Jednym z przykładów produktów składających się ze związków
nazwa masa atomowa chemii organicznej jest żelatyna. Zbadajmy jej skład.

84

10.06.2021 11:48:53
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 84
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 84 10.06.2021 11:48:53