Page 88 - chemia_k8

Węglowodory

Wiemy już, z jakich pierwiastków składają się związki organiczne. Jedne
Węglowodory – związki organiczne z najprostszych ich rodzajów to węglowodory, czyli związki zbudowane
zbudowane wyłącznie z węgla i wodoru. wyłącznie z atomów węgla i wodoru (ich przedstawicielem jest metan (il. 3.1),
omówiliśmy jego budowę w podręczniku dla klasy siódmej, w dziale 3 – Jak
H to jest połączone?). Musimy pamiętać, że węgiel w związkach organicznych jest
H C H zawsze czterowartościowy. Węglowodory można otrzymać w laboratorium
H w trakcie syntezy organicznej, ale prostszą metodą jest pozyskanie ich z na-
turalnych źródeł. Wydobywa się je jako surowce energetyczne, są to – gaz
3.1 Wzór strukturalny metanu ziemny, ropa naftowa i węgle kopalne (il. 3.2−3.4). Według najpopularniej-
szych teorii ropa naftowa powstała w wyniku rozkładu szczątków roślinnych
i zwierzęcych pod wpływem odpowiedniego ciśnienia i temperatury oraz
z udziałem bakterii. Wszystkie wymienione surowce są nieodnawialnymi źró-
dłami energii. Trzeba mieć świadomość, że wkrótce się skończą, dlatego tak
ważne jest racjonalne korzystanie z nich oraz zastępowanie ich odnawialnymi
źródłami energii, takimi jak wiatr czy promieniowanie słoneczne.

Węgiel w związkach organicznych jest
zawsze czterowartościowy.

3.2 Gaz ziemny 3.3 Ropa naftowa 3.4 Węgiel kopalny

Ciekawe! Gaz ziemny

Gaz ziemny jest bezwonną mieszaniną Jest bezbarwną i bezwonną mieszaniną gazów. Spala się łatwo, dając niebieski
gazów, dlatego – zanim trafi do naszych płomień. Jest mieszaniną metanu (około 90%) z innymi prostymi węglowodo-
domów – jest specjalnie nawaniany
w celu ułatwienia wykrycia jego obec- rami (jak etan, propan, butan). Zasoby gazu ziemnego najczęściej towarzyszą
ności w powietrzu. pokładom ropy naftowej lub węgla, ale czasami występują samodzielnie. Duża
część wydobywanego gazu ziemnego jest zużywana do celów grzewczych.

Ropa naftowa
Brunatna, lepka ciecz o ostrym zapachu. Nierozpuszczalna w wodzie. Spa-
la się żółtopomarańczowym, kopcącym płomieniem. To mieszanina złożo-
na z węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych oraz związków siarki, azo-
tu i tlenu. Skład zależy od jej pochodzenia. Obecnie jest wykorzystywana
w energetyce, a także jako cenny surowiec dla przemysłu chemicznego. Skład
pierwiastkowy ropy naftowej to głównie węgiel i wodór. Kolejne pierwiastki
to siarka, tlen i azot.

86

10.06.2021 11:48:56
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 86 10.06.2021 11:48:56
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 86